Monument met moderne uitstraling
De kerkelijke kaart van de Langedijk is verrassend. Terwijl dorpen als Zuid-Scharwoude en Broek vanouds (orthodox)- hervormd zijn, was Oudkarspel al vroeg overwegend onkerkelijk. Het aangrenzende Noord-Scharwoude daarentegen is een roomskatholiek bolwerk. Daar staat ook de kerk die het beeld van de Langedijk bepaalt, de ruim honderdjarige Sint Jan de Doperkerk.
De Mariakapel is in 2005 door de kunstenares Maria Schobbe heringericht. Het ultramarijnblauw, dat vroeger werd gemaakt van het kostbare lapus lazuli, is in de beeldende kunst traditioneel de kleur van Maria. (Foto TM)
In dit waterrijke deel van West-Friesland, waar vóór de ruilverkaveling brede sloten het landschap opdeelden in meer dan duizend eilandjes, werd in de eerste jaren van de 20ste eeuw een robuuste kerk neergezet ter vervanging van een te kleine. Architect was P.J. Bekkers (1859-1918), één van de vele leerlingen van de meer bekende Pierre Cuypers. En net als zijn leermeester, die gewend was zijn kerken aan te passen aan de situatie ter plekke, wist Bekkers op het smalle stukje grond tussen Achtergracht en de Dorpsstraat een gebouw van formaat te construeren waarin ruim achthonderd gelovigen een plaats konden vinden.
Levendigheid
De Sint Jan, een rijksmonument, mag dan in de destijds (1905/06) gebruikelijke neogotische stijl zijn opgetrokken, het gebouw doet eerder modern aan dan ouderwets. Dat is deels te danken aan de goede zorgen waarmee kerk en omgeving worden omringd, maar zeker ook aan de levendigheid die de architect wist te bereiken.
Hij ontwierp een omgang achter het hoogaltaar en liet twintig zware, slanke granieten zuilen plaatsen, die volgens de – onjuist gebleken – verhalen buiten de begroting om door de toenmalige pastoor zelf werden aangeschaft. Het zijn zes blauwgrijze zuilen, de hemelse kleuren verbeeldend, en veertien rode, naar het bloed van Jezus. De kerk heeft een hoog gewelf, waaronder een prachtig stergewelf boven de viering (de kruising van het schip met de dwarsbeuk), en een stijlzuiver meubilair uit de bouwtijd: altaren, kruiswegstaties en beelden. Elementen van de gesmede communiebank zijn verwerkt in het nieuwe altaar vóór in het priesterkoor. Links voor in de kerk kreeg een Engels orgel (1880) een plek. Het is afkomstig uit Morecambe (Lancashire). Een mooi Mariabeeld (‘zetel der wijsheid’) is geplaatst in de stralend blauw geschilderde Mariakapel.
