De Westfriese Molens » Molens
De poldermolen van de KAAG te Opmeer (foto's Simon van der Meer, 2011).
ADRES
Nieuweweg 2, 1716 KT Opmeer
LIGGING
Aan de Wijzend, 2,3 km ten zuidwesten van Opmeer.
TYPE
Achtkantige grondzeiler, binnenkruier.
FUNCTIE
Watermolen (Polder De Kaag onder Opmeer, 360 ha)
MAALVAARDIG
Ja, maalt (op vrijwillige basis)
BOUWJAAR
1654
EIGENAAR
Stichting De Westfriese Molens
BIOTOOP
5 (goed). Een onberispelijke molenomgeving.
STAANDE WERK
0,70 tot 0,95 m hoge penanten met veldmuurtjes (variërend door maaiveld). Houten, riet gedekt achtkant met twee
bintlagen. Boventafelement met blokkelen. Kap met riet gedekt.
KRUIWERK
63 houten rollen, de meeste twee aan twee. Hangenier met kruirad.
GAANDE WERK EN INRICHTING
Houten vijzel. Woning.
De poldermolen van de KAAG te Opmeer omstreeks 2001 (foto Theo Mes).
GEGEVENS WATEROPVOERWERKTUIG
Diameter vijzel 1,80 m, diameter vijzelbalk 0,58 m, spoed 1,80 m, hellingshoek 30&3186;
OVERBRENGINGSVERHOUDINGEN
1: 1,63
OPVOERHOOGTE
240 m
WIEKENKRUIS
Bovenas: gietijzer, fabr. L.I. Enthoven & Co. 's-Gravenhage, nr. 255 (1860).
Binnenroede: Straathof nr. 51 (1990); 26,80 m; fok met steekborden.
Buitenroede: Straathof nr. 52 (1990); 27,00 m; fok met steekborden.
VANG EN BLOKKERINGEN
Vlaamse vang met vijf stukken, buikstuk scharnierend, de rest vast; vangbalk met klamp. IJzeren pal. Voorheen stutvang.
VERSIERINGEN, OPSCHRIFTEN EN INSCRIPTIES
Baard zonder opschrift. In het boventafelementstuk westveld op zijn kop 'ANNO 1654' met daartussen een in elkaar gewerkte M en P. In
de bovenzijde van de vijzelbalk uitgesneden '2006'. In de noordvleugel van de achterwaterloop een gevelsteen met 'verdiept en hersteld
2005 Nieuwe houten vijzel 2006' en een tweede steen met 'Deze restauratie is mede mogelijk gemaakt door Stichting De Westfriese
Molens en Landinrichtingscommissie De Gouw'.
BIJZONDERHEDEN
Naast de molen staat een gaaf bewaard gebouw met schoorsteen van het voormalige hulpstoomgemaal met centrifugaalpomp uit 1879.
Dit bleef in bedrijf tot 1959, waarna een dieselmotor werd geplaatst. Thans transformatorstation voor het afzonderlijke elektrische gemaal
uit 1994 met schroefpomp.
De stoommachine is na de ontmanteling overgebracht naar het museumgemaal De Cruquius in de Haarlemmermeer. In de Alkmaarsche
Courant van 3 februari 1892 lezen we: Gedurende den fellen wind van den 30 heeft de watermolen van den Kagerpolder een zijner
wieken afgeworpen, zonder ongelukken te veroorzaken. Achterwaterloop verdiept in 2005 met nieuwe, langere vijzel in 2006. De
huidige molenaar is in ieder geval de vierde generatie Van Schagen op deze molen.
Bovenstaande tekst is met toestemming van de auteurs overgenomen uit het boek 'Leven van de wind'
Molens in Noord-Holland, 2007
blz. 75 e.v.: Inventarisatie van molens in Noord-Holland
Door Bart Slooten, Klaas Zaal sr en Eric Zwijnenberg
Let op: Deze informatie kan gedateerd zijn.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.