Geschiedschrijving » Westfries Biografisch Woordenboek (WBW)

Morsch, Jan (1910-1974)

Onderdijker onderwijzer en bevorderaar van cultuur

Eigenlijk was Jan Morsch een Horinees: hij werd op 9 oktober 1910 geboren aan de Koepoortsweg in een huis vlak bij de spoorwegovergang. In een gezin waar vijf kinderen waren: twee meisjes, van wie er een jong stierf, en drie jongens. Jan was de oudste: zijn ouders trouwden in 1909. Zijn vader was vertegenwoordiger van de VIVO (van de firma Edel en Thies) en bracht op een transportfiets boodschappen rond. Jan Morsch overleed te Onderdijk in november 1974.

Muzikaal
Jan bleek al gauw muzikaal aangelegd: al tijdens zijn lagere school-tijd aan het Achterom in Hoorn kreeg hij pianoles. Als tiener was hij al betrokken bij een orkestje: samen met zijn broer Piet en met Bernard Haring en twee violisten legden hij de grondslag voor wat later uit zou uitgroeien tot het Hoornse orkest Symfonia. Na de Mulo in Hoorn mocht hij met steun van de Vivo-onderneming voor onderwijzer gaan studeren op de Kweekschool van Beverwijk, waar hij behalve aan turnen en voetballen (keeper bij DEM!) aan muziek bleef doen. Hij leerde er Gregoriaans en Perosi-missen zingen o.l.v. de broeders daar. Op het bekende zondagse Hoornse Rondje ontmoette hij Severdina Tuinstra met wie hij op 18 oktober 1934 in het huwelijk trad.

Van Medemblik naar Onderdijk
Ze gingen wonen aan de Meerlaan in Medemblik omdat hij sinds 22 augustus 1934 een aanstelling had gekregen als onderwijzer op de R.K. Lagere School van Onderdijk waar je met de fiets vanuit Medemblik makkelijker belandde dan vanuit Hoorn. In het voorjaar van 1936 vertrok het hoofd van de school, Joh. Bos, met zijn gezin vanuit het Onderdijkse schoolhuis naar de Koepoortsweg in Hoorn, omdat zijn vrouw, een echte Hoornse, daar beter kon aarden. Morsch mocht het schoolhuis, dat vlak voor de oude school stond, betrekken en werd meteen lid van het plaatselijk kerkkoor ‘om er meer bij te horen’. Vanaf november 1934 werd hij er de directeur/dirigent van. In 1935 volgde hij dirigent R. Moeskops op bij het zang- en operette-koor St. Caecilia dat vanaf 1926 bestond en later werd omgezet in een operakoor.

Hoofd der school
In het najaar van 1954 stierf ‘meester’ Bos, het ‘hoofd der school’, kort nadat op 10 juni van dat jaar de opening geweest was van een nieuw schoolgebouw, nu naast de pastorie. Morsch werd nu de alles overziende ‘bovenmeester’ en zou dat twintig jaar blijven: tot eind september 1974. Was hij in het begin van zijn verblijf in Onderdijk misschien wat schuw geweest, nu was hij betrokken bij haast alles wat er op het dorp gebeurde. Vanaf 2 januari 1946 was hij directeur en soms dirigent van het plaatselijke tamboer-pijpercorps ‘Jong Leven’ dat in 1962 deelnam aan het wereldconcours in Kerkrade. Hij regelde de kinderzang op school en samen met Simon Korver de kinderoperettes waar hijzelf de muziek voor componeerde.

Pro Ecclesia et Pontifice
Op 17 juni 1969 ontving hij de pauselijke onderscheiding ‘Pro Ecclesia et Pontifice’. Vlak na de oorlog startte hij de parochie-uitleenbibliotheek met geschonken boeken en gesubsidieerd uit de opbrengst van oud papier (LOP). Jarenlang was hij actief bij de EHBO afd. Wervershoof en gaf hij bijlessen Engels, Frans, Algebra en Nederlands. Ook hielp hij menigeen aan een middenstandsdiploma.
Ook na zijn wat vervroegde pensionering in de eerste jaren zeventig bleef hij actief bij het kerkkoor, maar in die periode kwam hij wat meer toe aan zijn hobby's: (leg)puzzels en tapijtknopen. En DAF-rijden!
Op 18 oktober 1974 was het echtpaar Morsch veertig jaar getrouwd: het hele dorp leefde mee. Kort na die drukte vond op 8 november de verhuizing plaats uit het schoolhuis naar de Sportlaan, maar daags erna kreeg hij op de bibliotheek in het Dorpshuis de fatale hartaanval waaraan hij stierf. Op 12 november was de begrafenis op de begraafplaats achter de kerk van Onderdijk: het dorp waar hij zijn leven aan had besteed en waarvan hij het gemeenschapsleven jarenlang had gediend en gedomineerd. Haast elke echte Onderdijker houdt hem in herinnering.

Publicaties:
alleen in eigen beheer bij de familie

Literatuur:
‘Het Magazointje’, herinneringen aan Oud-Onderdijk, 2012
‘Het Steentje’ (schoolkrant): ‘Bij het afscheid van meester Morsch’ (1974)

Gegevens samengesteld door: Gerard Weel te Hoorn (2012).

Westfries Biografisch Woordenboek
Boer de, A.P.
(1905-1998)

Westfries Biografisch Woordenboek
Boer de, A.P.
(1905-1998)