Geschiedschrijving » Westfries Biografisch Woordenboek (WBW)
Ben Leek werd op 4 januari 1938 in Obdam geboren als het vijfde kind in het gezin van Jacob Leek en Margaretha (Grietje) Duijkersloot. Ben trouwde met Ria Smienk. Ben overleed op 11 augustus 2015.
Een ijzeren wil
Ben kwam ter wereld zonder linkerhand en aan zijn rechterhand zaten slechts twee piepkleine vingertjes. Verder
miste Ben zijn linkeronderbeen en aan de rechtervoet ontbrak het voorste gedeelte. Op latere leeftijd grapte
hij wel eens dat hij vlak na zijn geboorte nog even achterom had gekeken of er misschien nog wat losse onderdelen
zouden volgen.
Op tweejarige leeftijd kreeg Ben zijn eerste houten been. Zijn eerste houten poot, zoals hij het zelf noemde.
Ben had al op zeer jeugdige leeftijd een ijzeren wil. Zijn ouders mochten hem nergens bij helpen. Hij wilde
alles zelf doen. En praktisch alles lukte hem ook. Ook toen hij volwassen was liet hij in principe weinig
of niets aan een ander over. Klussen in en rond zijn huis zoals een tegelstraatje leggen, een schutting plaatsen
en betonnen bloembakken maken. Als hij het zonder hulp kon dan deed hij het ook. Tot grote verbazing van
iedereen, inclusief zijn vrouw.
Gevormd in het Brabantse Oudenbosch
Toen Ben dertien of veertien jaar was werd voor hem een internaat gezocht. De broeders in Medemblik wilden
hem niet accepteren vanwege zijn handicaps en andere scholen waren te duur. De gemeente Obdam moest bijdragen
in de kosten, maar liefst niet te veel. Uiteindelijk kwam hij terecht op het internaat van de broeders van
Saint Louis in Oudenbosch. Hier was hij van harte welkom. Hij deed overal aan mee: voetbal, handbal, basketbal,
tafeltennis, tennis en gymnastiek. Hij werd eens uitgedaagd voor een spelletje biljart, maar had tot dat
moment nooit een keu vastgehouden. Hij begon met een serie van vijf caramboles en na een jaar was hij de
biljartkampioen van het internaat in Oudenbosch! Zijn biljartcarrière is in feite hier begonnen.
En hij bewees zich…
Ben kreeg een baan bij het Hooge Huys, een Verzekeringsmaatschappij in Alkmaar, vlakbij het café van
de bekende Alkmaarse biljarter Jaap Lichthart. Lichthart gaf hem een tiental biljartlessen en daarna moest
hij zich verder zelf maar ontwikkelen.
In 1961 werd hij in Abbekerk kampioen van de 1ste klasse libre van het District West-Friesland met een
toernooigemiddelde van 6,97 en een hoogste serie van 85 caramboles. Het jaar daarop speelde hij in de finale
van de hoofdklasse libre die dat jaar in Medemblik werd gehouden. Zijn afwijzing voor het internaat destijds
was hij nog niet vergeten en hij was er zeer op gebrand om zich hier te bewijzen. Hij had nog een appeltje
te schillen met de Medemblikkers. Na een wat moeilijke start met een achterstand van 102 caramboles maakte
hij vervolgens de partij uit met een serie van 204 caramboles en een toernooigemiddelde van 14,34 en was
daarmee de winnaar geworden van deze districtsfinale!
In 1963 speelde hij in Roosendaal een partij met 350 caramboles in één beurt uit en werd daarmee
kampioen van Nederland in de klasse extra libre. Daarna nog Nederlands kampioen in 1971 en 1976. De lijst
met de door Ben Leek behaalde kampioenschappen en gewonnen toernooien in de verschillende biljartdisciplines
is lang en indrukwekkend. Maar de ijzige zelfspot waarmee hij in zijn autobiografie De term ‘kan
niet’ is allang geschrapt de spot drijft met zijn handicaps is minstens zo indrukwekkend. Een paar
anekdotes willen wij u in deze biografie niet onthouden.
Tijdens een etentje in een Duits stadje in het kader van een sportuitwisseling waaraan ook een twintigtal
biljarters van de partij was, merkte iemand op dat de kip zo lekker was. Ben antwoordde daarop: ‘Inderdaad,
zo lekker dat ik mijn vingers erbij heb opgegeten.’
In de wachtkamer van een ziekenhuis merkte een wachtende vrouw op dat het allemaal zo lang duurde. Ze had
wel gezien dat Ben geen handen had en zij wilde blijkbaar een gesprekje met hem aanknopen. ‘Welnee’,
antwoordde Ben. ‘Je bent hier zo aan de beurt.’ ‘Hoe weet u dat, komt u hier wel vaker?’
vroeg de vrouw. ‘Ja’, antwoordde Ben, ‘maar meestal alleen in het voorjaar’. ‘Hoezo,
alleen in het voorjaar?’ vroeg de vrouw. ‘Wel ik heb geen handen en ook nog een kunstbeen. Dit
been is van hout en in het voorjaar loopt het uit en dan moeten er röntgenfoto's van worden gemaakt’.
Ben Leek overleed op 11 augustus 2015.
Bronnen:
Ben Leek. De term ‘KAN NIET’ is allang geschrapt. Autobiografie.
Ben Leek: In ‘Oude Meesters’ overzicht van de prestaties van Ben.
Foto: Gerard Vlaar.
Gegevens samengesteld en aangeleverd door: Piet Koenis te Lelystad (2016).
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.