Westfries Genootschap » Publicaties » Vierkant » 2011 » Nummer 2 » Pagina 4-9

Verenigingsnieuws

Commissie Kap en Dek

Aan het werk tijdens een van de cursussen. (foto Lies Smit)

De Westfriezendag op 3 september komt snel naderbij. De commissie hoopt dan velen te kunnen begroeten in het West-Fries kostuum. Het kapzetten hoeft geen probleem te zijn, wij staan voor u klaar om u te helpen.

Na de Westfriezendag beginnen onze cursussen:
- Kostuumnaaien vanaf dinsdagmiddag 6 september om de 14 dagen, totaal 7 dagdelen.
Voor deze cursus is naaiervaring gewenst.
- Kappennaaien vanaf maandagmorgen 3 oktober, totaal 7 dagdelen.
- Boerenhoedjes opmaken vanaf maandagmiddag 17 oktober, totaal 5 dagdelen.
- Hullen opmaken vindt plaats op maandagmiddag 21 en 28 november.

De ochtendcursus begint om 10 uur, de middagcursussen om 14 uur.
Plaats: Timmermansgildehuis, Dal 3-achter in Hoorn.
Voor informatie over de cursussen : Annemarie van Dolder-Bakker, tel. 0226-351444.
Voor inbreng van goederen voor de veiling in februari 2012: Lies Smit, tel. 0229-571909.

Schatten uit de Kast

25 september van 14 tot 17 uur
Iedereen is welkom in het Huis van Oud aan de Grote Zomerdijk 33 in Wognum bij Historische Stichting De Cromme Leeck.
Deze middag kunt u zich door onze experts laten informeren over uw textiel, sieraden en voorwerpen waarvan u de achtergrond of herkomst niet weet.
Waardetaxaties worden niet gedaan.

Kostuum te kijk

‘Kostuum te kijk’ is het thema van de wervelende kostuumshow die wordt gepresenteerd tijdens onze Najaarsstreekmiddag. De commissie Kap en Dek viert met deze show het 55-jarig bestaan! U ziet de evolutie van zes eeuwen Noord-Hollandse kleding. De kleding wordt waarschijnlijk getoond in samenwerking met de Hoornse modestraten Kleine Noord en Grote Noord. Kunnen moderne en historisch kleding samengaan? Oordeelt u zelf op zaterdag 5 november in de Noorderkerk, Kleine Noord te Hoorn.
De show geeft een rijk overzicht van kostuums in Noord-Holland plus de overzeese handelsgebieden waaronder Hindeloopen, Urk en de Waddeneilanden vanaf de 14e tot de 20e eeuw.

Geja Baars. (foto Koos Bakker)

Interessant zijn ook de traditionele streeksieraden, een lust voor het oog en aan schoonheid niets ingeboet. De Noord-Hollandse traditionele sieraden van bloedkoraal en granaat presenteren zich op eigen wijze, gecombineerd met de daarbij behorende stoffen. De sieraden van goud en zilver tot zelfs diamant, versierd met filigrein, hebben de tijd glansrijk doorstaan.
Streekdrachten zijn een deel van de geschiedenis. Onze provincie is er rijk aan. Ontstaan vanaf de vroege 19e eeuw, een tijd van grote veranderingen door de ontwikkeling van infrastructuur, modernisering en latere de industrialisatie. Met de verstedelijking dreigde de streekdracht te verdwijnen en groeide de behoefte om te behouden wat eigen was. De omstandigheden bleken ideaal voor de opbloei van de streekdrachten. Plattelandsbewoners hielden vast aan eigen gebruiken en tradities, ook op kledinggebied.
Omdat moderne invloeden nauwelijks doordrongen tot de plattelandsgebieden, bleven in de streekdrachten veel elementen uit de zeventiende- en achttiende-eeuwse mode gehandhaafd: wijde rokken, strakke lijfjes en mutsen met oorijzers. De veranderingen kwamen vanuit de grote steden, de plattelandsgemeentes volgden schoorvoetend. Met een beetje fantasie zouden we de spijkerbroek van tegenwoordig ook een dracht kunnen noemen.
Leden en belangstellenden zijn hartelijk welkom bij de show Kostuum te Kijk. De deuren zijn op 5 november vanaf 13 uur geopend, aanvang van de show is 13.30 uur. U kunt nu al entreekaarten bestellen à € 12 p.p (koffie inbegrepen) door overmaking op rekeningnummer 707913 t.n.v. Westfries Genootschap te Hoorn met opgave van uw adresgegevens. Uw entreekaart wordt u toegezonden.
Bestellen c.q. afhalen kan ook bij Lies Smit in Wognum, tel. 0229-571909 of via kap-en-dek@quicknet.nl.

Commissie Geschiedschrijving heeft een nieuwe secretaris

In de vergadering van 12 mei is Sandra de Heus benoemd tot secretaris van de commissie Geschiedschrijving. Sandra volgt Maarten Timmer op die op 11 november 2010 afscheid nam van de commissie. Hieronder stelt Sandra zich voor:

‘Mijn naam is Sandra (A.A.) de Heus, geboren (1941) en getogen in Hilversum en woonachtig in Blokker. Na de MULO en de avond-HBS heb ik Culturele Antropologie (Volkenkunde) gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam.
Mijn doctoraalscriptie is gebaseerd op documenten uit het Koloniaal Archief (toendertijd in Schaarsbergen): ‘Religieuze opstanden in Pekalongan, 1850-1870’.
Mijn afstudeerrichting Museumkunde is afgesloten met de scriptie ‘De herkomst van de motieven in de klederdracht van het toenmalige Zuiderzeegebied’.
Het werken met niet-westerse mensen bracht mij dicht bij de boeiende praktijk van cultuurverschillen. In het verlengde daarvan heb ik Nederlandse professionals colleges gegeven over het omgaan met die cultuurverschillen. Ook heb ik mij beroepsmatig ingezet voor de herintreding van langdurig werklozen.
Al geruime tijd ben ik actief als ambtenaar van de Burgerlijke Stand en heb ik zitting in de Ombudscommissie Hoorn, inmiddels regionale Ombudscommissie West-Friesland en Kop van Noord-Holland. Verder ben ik actief bij Radio Hoorn en de Cultuur Historische Route Blokker.
Als geïnteresseerd lid van het Westfries Genootschap zet ik die interesse vanaf nu om in een concrete bijdrage aan de activiteiten van de commissie Geschiedschrijving.’

Najaarsfamiliedag Westfriese Families

‘Genealogie en internet’ is het onderwerp van de tweede Najaarsfamiliemiddag van Stichting Westfriese Families, zondag 25 september in dorpshuis De Brink te Obdam. Over dit thema spreekt Henk Remiëns, webmaster van de afdeling Zaanstreek-Waterland van de NGV, de Nederlands Genealogische Vereniging.
De openbare bijeenkomst duurt van twee tot vier uur. Toegang is gratis, ook voor niet-donateurs van Westfriese Families.
Het internet wordt een steeds belangrijker hulpmiddel bij het genealogisch onderzoek. Welke mogelijkheden biedt de digitale wereld? Door goed gebruik te maken van de mogelijkheden van het internet kunnen we veel informatie verzamelen. Daar gaat Henk Remiëns uitgebreid op in.

Nieuwe bibliothecaris Westfriese Families

Stichting Westfriese Families heeft een andere bibliothecaris. Bestuurslid Jan Joosten heeft de uitgebreide collectie familieboeken overgedragen aan secretaris Ed Dekker.
Donateurs van de Stichting Westfriese Families kunnen de boeken op afspraak raadplegen.

Film in de Maand van de Geschiedenis

Met ingang van dit jaar is de Week van de Geschiedenis uitgebreid tot een Maand van de Geschiedenis. Oktober is de maand waarin de geschiedenis van Nederland op allerlei manieren onder de aandacht wordt gebracht. Al een aantal jaren doet ons genootschap mee aan deze landelijke actie. Dit keer gebeurt dat in samenwerking met de stichting Projector.
Zondag 16 oktober, café Het Wapen van Wieringerwaard, Wieringerwaard: vertoning van de nieuwe dvd ‘Leven en werken van de Westfriese boer’, een film van Daan Pool over het boerenleven halverwege de vorige eeuw.
Zondag 23 oktober, café De Vriendschap, Wadway: vertoning van historisch filmmateriaal dat voornamelijk betrekking heeft op oostelijk West-Friesland.
Beide middagen: zaal open om 13.30 uur, aanvang 14 uur.
Entree: leden 2 euro, belangstellenden 3 euro.

Creatief Westfries

OPTREDENS IN SCHAGEN: De skroifgroepe draaie de hêle zeumer nag deur met optredens. Meist allegaar benne we present bai de folkloremarkt in Schagen. Van ien tot drie uur kenne de mense voor niks geniete van 't westfries. De datums benne: 30 juni in “Igesz”, 7-14-21-28 juli in “Slot Schagen”, 11 aug. in “Igesz”, 25 aug. en 1 sept weer in “Slot Schagen”.
D'r benne wel meer openbare optredens. Op dut moment van skroiven is nag niet bekend weer percies en welke dage. Dat, hou de plaselijke krante in de gate!

VERKOUP VAN SPULLE: Deer doet de stichting ok wel an as ze optrede. D'r benne Skroivendevorte, liedjesbundels en soms wat boeke te koup. We hewwe opheden ok nuwe bladwoizers. An d'iende kant staat 'r 'n mooi westfries woord op, met 'n tekening d'r bai; op d'are kant staat de uitleg 'r van. Voor de prois hoef je-n-'t niet te leiten: € 1,50 't stuk. Dat 't ken 'n pittig kedootje weze.

Aangekleed treedt op, Schagen 2010: Bep de Haan. (foto C. Kreuk)

PRAATGROEP: Deer is al 'n langer toidje om vroegen. We benne d'r nou mee an de slag. 't Ken van de herfst met ien groep van start gaan, om te koiken hoe of zuks vorm kregge ken. Weer of 't is en hoe vaak in de maand, is allegaar nag niet bekend. Maar dat de stichting vooreerst de onkoste dekt, staat wel vast. We benne per slot van zake vóór 't gebruik en behoud van de westfriese taal. In de komende Skroivendevorte komt 'r meer over.

MUZIEKSPEL: D'r komt weer 'n nuw muziekspel an, skreven deur Ina Broekhuizen-Slot. 't Is de bedoeling dat dat volgend voorjaar opvoerd wordt. We benne bar benuwd vezelf hoe of 't dut keer gaan zal, 't stuk hiet: “'t Ken vrieze.... “. Hou de krant, Skroivendevort en 't Vierkant maar goed in de gate van de herfst, want deer wordt asens meer over inzet.

ZEUMERSTOP: Die heb de stichting bedat niet; de Westfrieze benne 'n oiverig volkie. Deerom wense we ok iederien mooi weer (den hewwe wai 't ok), 'n goeie vekansie of 'n goeie oogst: zukke dinge telle mee voor alleman.

Namens de stichting, Diny Kreuk-Breed.

Boetjes in West-Friesland

Boerenboetjes in en rond West-Friesland dreigen te verdwijnen. Ze kunnen niet mee in de schaalvergroting. Daarom een oproep aan alle lezers van 't Vierkant om er op uit te gaan. Fotografeer boetjes, zet er wat informatie bij en stuur ze op. Het resultaat van de speurtocht publiceren we, in 't Vierkant, op de website van het genootschap en misschien ook in het Jaarboek. Om deze manier blijft er iets van deze boetjes bewaard. We hopen dat dit initiatief ook een aansporing is om boetjes overeind te houden, als waardevol agrarisch monumentje.
Foto's, suggesties en andere informatie graag naar Ed Dekker, Woudrustlaan 15, 1711 KA Hensbroek, 06-13777445, ed.dekker@quicknet.nl.

Visie Landelijk Schoon op windenergie krijgt brede ondersteuning

De Stichting voor Landelijk Schoon West-Friesland pleit al jaren voor een uitsterfbeleid voor bestaande windturbines, voor de plaatsing van nieuwe windturbines in hoofdzaak op de Noordzee en, last but not least, voor concentratie op andere vormen van duurzame energie en met name zonneenergie. In onze visie* moet ingezet worden op grootschalige toepassing van zonne-energie waarbij de verdere ontwikkeling daarvan zowel financieel als wat betreft research gestimuleerd moet worden. Ook in de landelijke pers is de visie van Landelijk Schoon opgevallen. Deze wordt genoemd als voorbeeld van de krachtige lobby in Noord-Holland tegen de nieuwe windmolens, uit zorg voor het West-Friese landschap (Trouw, 19 april 2011).

De provincies Noord-Holland, Friesland en Zeeland hebben de onderhandelingen over de collegevorming van Gedeputeerde Staten aangegrepen om de plaatsing van nieuwe windturbines op land aanzienlijk te beperken. In het coalitieakkoord van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland staat dit duidelijk verwoord: ‘Er komen géén windmolens op land bij’. Het College van GS zet in op windmolenparken op zee. Verder stimuleert de provincie ‘de innovatie, kennisontwikkeling en toepasbaarheid van duurzame energie’. Daarvoor wordt een zogenaamd ‘Energy Board’ opgericht waarbinnen kennis en initiatieven op het gebied van zogeheten innovatieve vormen van energie worden gebundeld**.
In de provincie Friesland wordt ook een beleid voorgestaan waarbij windmolens uit het open landschap worden geweerd. Wat minder vergaand dan in Noord-Holland; windturbines komen daar alleen nog op drie plaatsen bij de provinciegrenzen.

(foto Pieter van den Berge)

Tenslotte nog een opsteker: de voorkeur voor zonne-energie als veilige en duurzame vorm van energie voor de toekomst wordt ook stevig gepromoot door ons Koninklijk Huis. Of Prins Willem-Alexander zich hierbij heeft laten inspireren door de visie van Landelijk Schoon is echter de vraag...

* De visie van Landelijk Schoon op windenergie is te raadplegen op de website van het Westfries Genootschap: www.westfriesgenootschap.nl/landelijk_schoon/landelijk_schoon_visie.php

** Genoemd worden biomassavergisting, osmose, zonne-energie en getijdenstroom.

Excursiecommissie

Koffie, klokken, koper en koek: verslag excursie naar Friesland op 26 april.
De jaarlijkse excursie van het genootschap ging, evenals vorig jaar, naar Friesland. Na in 2010 Workum en Hindelopen te hebben aangedaan, reden we dit keer naar Joure en Allingawier.

Klokkenverzameling in museum Joure. (foto Stan Nuveen)

Het aantal deelnemers aan de excursie bedroeg 44. Begeleid door perfecte weersomstandigheden gingen we op weg naar onze eerste bestemming: Museum Joure. Daar begon de dag met koffie en oranjekoek, een typisch Friese lekkernij. Joure is de plaats waar Egbert Douwes in de 19e eeuw zijn koffie brandde en samen met zijn vrouw een winkel in koloniale waren begon. Er werden artikelen verkocht die ‘tot de genoegens van het dagelijks leven behoren’, waaronder chocolade en zuidvruchten. Hun zoon Douwe Egberts nam het bedrijf in 1780 over en hij hield zich bezig met het bewerken en mêleren van koffie, thee en tabak.
Winkel en bedrijfsgebouwen maken nu deel uit van Museum Joure, evenals een kopergieterij, klokkenmakerij, zilversmederij, drukkerij en bakkerij. Kortom een brede collectie interessante en antieke objecten, waarbij ook het voormalige woonhuis van de bekende koffie- , thee- en tabaksfamilie te bezichtigen is. Voorts is er een verzameling prachtige Friese staartklokken te zien. En vanzelfsprekend kunt u hier ook uw DE-punten inwisselen!

Uitleg over de uleborden in Allingawier. (foto Stan Nuveen)

Vervolgens naar Allingawier, een van de dorpjes gelegen aan de Aldfaersroute. Allingawier is een museumdorp waar natuur, cultuur, recreatie en nostalgie hand in hand gaan. Na genoten te hebben van een voortreffelijke lunch, kregen we in de authentiek ingerichte boerderij uitleg over de betekenis van de verschillende soorten uleborden. We kregen informatie over zes opgestelde borden, maar we weten nu dat er wel honderd verschillende soorten zijn, dat een groene kleur wijst op een boerderij in eigendom en een witte kleur op een pachtboerderij en dat de symboliek vaak gaat over leven en sterfelijkheid of over vrede en hoop.
Daarna kon iedereen het dorp verkennen en de ter plaatse gevestigde museumobjecten, zoals de bakkerij, de smederij en het arbeidershuisje bezoeken. Dan was er nog een dvdpresentatie in de Woord & Beeldkerk waarin het scheppingsverhaal met een ‘Fries sausje’ centraal stond. De dag werd afgesloten met koffie en thee en drabbelkoek, een specialiteit uit Sneek.
Blijkens de reacties van de deelnemers is het een leuke en leerzame dag geweest. Het is jammer dat ons commissielid Leny Langedijk door ziekte verstek moest laten gaan, temeer omdat zij het programma had samengesteld. Wij hopen van harte dat zij er de volgende keer weer bij is.

Namens de reiscommissie, Stan Nuveen

Foto-impressie Voorjaarsstreekmiddag

Bezoekerscentrum De Dijk te Kijk. (foto Frans Leek)

Cees Langedijk dirigeert het Eenigenburger Gemengd Koor. (foto Frans Leek)

Rondleiding in de kas bij biologisch dynamisch bedrijf De Lepelaar. (foto Ina Broekhuizen)

De kerk van Valkkoog. (foto Frans Leek)

Dominee M. Pool (93) uit Harlingen bezocht de middag. Hij was in de jaren vijftig predikant in Valkkoog. (foto Frans Leek)

West-Friesland
toen en nu
11.7 Kromme Leek bij Zwaagdijk

Stukkies uit Skroivendevort
2015 (nummer 1)

West-Friesland... het land waar wij wonen
3: Wie is de Westfries

Weblog Uit en Thuis
17-9-2018: Westfriesland en Europa