De keukentafel: de plaats waar allerlei zaken besproken worden, waar men nieuwtjes uitwisselt,
waar gelachen en gehuild wordt.
De keukentafel in 't Vierkant: een pagina met bondige informatie over initiatieven die betrekking
hebben op de cultuurhistorie van West-Friesland.
Wat doene we met ons West-Fries?
Ja, wat doene we met ons West-Fries? Deerover prakkezeerde een deel mense uit Skagen ruim dertig jaar
leden. Ze vroege of Nel van Laren-Zwuup uit Wijdenes een cursus geve wou onder de noemer ‘Wat
doene we met ons West-Fries?’. Nel deed dat bloid én goed. Zo goed dat 'r nag een cursus
kwam. De mense van die twei cursusse, die zin hadde om deur te gaan met de skroiverai in 't dialect,
kwamme bai mekaar en richtte de eerste skroiversgroep op. Dat was 't begin. Deer achteran kwamme: de
oprichting van de stichting Creatief Westfries, voif boeke van Zuks moet je opskroive, 't kwartaalblad
Skroivendevort, de oprichting van nuwe skroiversgroepe, optredens van De Hort Op, tentoônstellings
Roime op Roet en Roime in Beêld, muziekspelle, Skroivendevort-loif, optredens van skroifgroepe
en gaan zo maar deur.
‘Effies aars’
Dut jaar bestaat de stichting Creatief Westfries 25 jaar. Van harte fielseteerd! De vraag ‘wat
doene we’ is deur de skroivers op veul meniere beantwoord!
Maar hoe staat 't met 't dialect in de durpe van West-Friesland? Wie praat 't nag? Kenne de joôs
nag West-Fries prate of verlere ze 't? Of wordt 't West-Fries enkeld nag gebruikt om op te vallen?
Omdat je cafetaria zo hiet (Konkeltoid), je huis (Effies aars, Aarsom met de wiele), je vereniging
(Deerworjebloidvan) of een weg in je durp (Köningspad in Opperdoes).
‘Er is bijna geen zuiver West-Fries meer’, stelde Nel van Laren-Zwuup vorig jaar in een
artikel over veranderingen (West-Friesland Oud & Nieuw, 2009). ‘Het wordt nu vaak gebruikt
als curiositeit. Wanneer je wel echt West-Fries hoort praten, kom je weer helemaal in die oude, vertrouwde
wereld terug.’
Taal verandert. Ouwe woorden rake vort, d'r komme nuwe bai. Enkeld in 't West-Fries komme d'r
woinig nuwe woorde bai en d'r rake d'r heêl veul op de achtermiddeg. Niet enkeld woorde, maar ok
de typische zinsbouw en grammatica verdwoint lenigiesan.
‘Wat doene we met ons West-Fries?’ Een hêle zoôt, maar op een are menier. 't
Dialect is deurgaans niet meer de taal van alledag, maar een prachtig voertuig voor skroiverai, zang,
teneêl en ok vezelf voor genoeglijke praterai in de taal van je vader en moeder.
Ina Broekhuizen-Slot, voorzitter
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.