Westfries Genootschap » Publicaties » Vierkant » 2009 » Nummer 2 » Pagina 8-9

De Aanleiding

In de rubriek ‘De aanleiding’ vertellen leden hoe het kwam dat zij zich aansloten bij het Westfries Genootschap. Deze rubriek is een mooie aanleiding voor een nadere kennismaking. Als zevende Cor Edam uit Heerhugowaard.

‘Volk’. Geen reactie. Niet in het gangetje, niet in de keuken. Cor Edam is op de tuin te vinden, naast zijn stolp. Zoals bijna altijd. Die halve hectare geeft altijd werk. Cor is 85 en woont sinds 1950 op de boerderij ‘Jona in de Walvisch’ aan de Oostdijk in Heerhugowaard.
Hoe gaat het? „Ik ben pillenvrij en kan mijzelf goed redden”, lacht hij, leunend op zijn wieder. „Het is droog, die kluiten moeten fijn. Hier moet witlof op. Ik trek witlof op de emmer. Twintig wortelen in een emmer, zo'n grote van de bakker.
Dan kan ik weer de hele winter toe met mijn eigen witlof.”

Ric Avis
Het Westfries Genootschap heeft Cor Edam te danken aan Ric Avis. Zoals zoveel.
Als secretaris van 1960 tot zijn overlijden in 1989 heeft Henricus Jacob Avis veel betekend voor het genootschap. „Hij vroeg of wij lid wilden worden. Dat zal rond 1965 zijn geweest”, zegt Cor over de aanleiding. Ric Avis woonde toen in Medemblik en was ook secretaris van polder De Vier Noorder Koggen.
De familie Avis was vertrouwd voor de familie Edam. „De wieg van mijn vrouw, Dieuwertje Hillegonda Schuytemaker, stond in Hauwert, maar zij heeft geruime tijd in Midwoud gewoond. Zij werkte daar op het gemeentehuis. De vader van Ric Avis was burgemeester van Midwoud.” De vader van Dieuwertje was dierenarts in Midwoud en had vanwege zijn werk vaak te maken met de familie Avis.
Het Westfries Genootschap was niet onbekend voor Cor Edam, geboren aan de Langereis. „Mijn ouders waren lid. De boekjes zijn meegegaan met mijn broer Teun.” De stapel eigen jaarboeken van Cor is ondertussen flink hoog geworden.
De Voorjaars- en Najaarsstreekmiddagen van het genootschap bezoek hij niet meer. „Vanwege de excursies wordt dat te bezwaarlijk. Als het kan, ga ik wel naar de Westfriezendag. Dan spreek je nog eens oude bekenden.”

Cor Edam (85) op de tuin naast zijn boerderij in Heerhugowaard (foto Ed Dekker).

Boomgaarden
Waarom is hij lid van het genootschap? „Ik vind het belangrijk om je in te zetten voor behoud van het oude. Er verdwijnt al genoeg. Er móeten mensen en organisaties zijn die wijzen op het waardevolle van toen.”
Wat gaat hem het meeste aan zijn hart? „Het verdwijnen van boomgaarden. Stolpen worden gesloopt of krijgen een andere functie.
Daarmee gaan ook veel traditionele boomgaarden verloren. Die hóren bij het West-Friese landschap. Met een paar schapen er in. En half- of hoogstamfruitbomen.”
Cor Edam is jaren fruitkweker geweest. Hij begon in 1950 op ‘Jona in de Walvisch’ met twee hectare fruit en twee hectare tuinbouwgrond. Later stapte hij helemaal over op het fruit.
Na de fruitcrisis in de jaren zeventig richtte hij zich op bloembollen en tuinbouw. Later werkte hij acht jaar bij de Hoogovens.
Werkkleding van de Hoogovens draagt hij nog steeds. Op de tuin, waar hij bijna dagelijks is te vinden. „Ik heb hier goede grond, met dertig tot veertig centimeter zwarte grond. Bij mijn buurman hierachter houdt het op met twintig centimeter.”
Cor teelt op oud land, Hensbroeker land. Dit druipland kwam bij de drooglegging van de Heerhugowaard in 1629 binnen de ringvaart van de nieuwe polder te liggen.
Bessen, aardbeien, aardappelen, sjalotten, sla, snijbonen, fruitbomen, Cor heeft van alles op zijn halve hectare. „Ik maak straks wel een stuk groen, ik ben tenslotte een man van de dag.”

Gevelsteen
Zijn in 1880 herbouwde boerderij draagt in de voorgevel een gevelsteen met daarop het jaartal 1622 en de voorstelling van Jonas in de walvis. De afbeelding voert terug naar de Griekse mythologie en wijst op een reuzendolfijn die de beroemde harpspeler Arion van de verdrinkingsdood redde en hem op de Peloponnesus aan land zette.
In de volksmond is dit verhaal beter bekend als het bijbelse ‘Jonas en de walvis’.
De voorstelling was bij uitstek een schipperssymbool. Menigmaal is het onderwerp gebruikt ter nagedachtenis van de terugkeer van een verloren gewaande zeeman.
Kennelijk is dat een familie overkomen die op deze plek aan de Oostdijk woonde. Cor Edam past goed op zijn ‘Jona in de Walvisch’. En die op hem.

Ed Dekker

Andere afleveringen van 'De Aanleiding':
'07/1 | '07/2 | '08/1 | '08/2 | '08/3 | '09/1 | '09/2 | '09/3 | '10/1 | '10/2 | '10/3 | '11/1 | '11/2 | '11/3 | '12/1 | '12/2 | '12/3 | '13/1 | '13/2 | '13/3 | '14/1 | '14/2 | '14/3 | '15/1 | '15/2 | '15/3 | '16/1 | '16/2 | '16/3 | '17/1 | '17/2 | '18/1 | '18/2 | '18/3 | '19/1 | '19/2 | '19/3 | '20/1 | '20/2 | '20/3 | '21/1 | '21/2 | '21/3 | '22/1 | '22/2 | '22/3

De Westfriese Molens
Poldermolen
Hensbroek

Vierkant 2017
Nummer 1 (April)

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1986)
Katholiek Hoorn in de achttiende eeuw

Vierkant 2011
Meubels in West-Friesland, Deel 2