Delft, stad van graven

In de nieuwsbrief van december 2018 kondigde de reiscommissie van het Westfries Genootschap een dagtocht van Hoorn naar Delft aan. Al snel nadat de nieuwsbrief bij de leden was bezorgd, was de excursie volgeboekt.

De Grote Markt in Delft met op de achtergrond het stadhuis. (Foto Jan Smit)

Op dinsdag 16 april vertrok de bus om half negen. Bij de Zoete Inval in Haarlemmerliede werd een tussenstop gemaakt. Daar werden koffie, thee en cake gepresenteerd. Daarna ging de reis verder naar Delft. Deze stad is ontstaan aan een gegraven waterloop en is daar ook naar genoemd. Delven betekent graven. Vermoedelijk al in de elfde eeuw was bij deze waterloop op een kreekrug een grafelijk vroonhof gevestigd. Dat is een hoeve van een landsheer van waaruit de omringende landbouwgronden werden geëxploiteerd. Delft ontwikkelde zich tot een belangrijke marktplaats en kreeg in 1246 van Graaf Willem II stadsrechten.

Ingang van het in 1707 gebouwde Hofje van Pauw. (Foto Jan Smit)

In Delft bevindt zich nog een echte sigaren- en tabakszaak. Deze mag zich hofleverancier noemen. (Foto Jan Smit)

Grote bekendheid kreeg de stad doordat hier in 1584 Willem van Oranje, de vader de vaderlands, door Balthasar Gerards werd vermoord. Delft is ook de stad waar in 1477 de zogenaamde Delftse Bijbel verscheen, het eerste in Nederland gedrukte Nederlandstalige boekwerk. Wereldberoemd werd de plaats door het Delfts Blauw. Dit is aardewerk met een blauwe decoratie dat vanaf de zestiende eeuw in Nederland gemaakt werd als goedkoop alternatief voor het blauwwitte Chinese porselein. De bloeiperiode was de periode 1650-1750. Toen waren er in de stad veel aardewerkfabrieken. Nu zijn er nog maar enkele.

Een van de fraaie bruggen in Delft. (Foto Jan Smit)

Het bezoek aan Delft begon met een rondwandeling in twee groepen onder leiding van gidsen. De stad heeft veel monumenten, een aantal hofjes en bovendien grachten. In de Nieuwe Kerk aan de Grote Markt kregen we uitleg over de koninklijke grafkelder en het monument voor Willem van Oranje.

Grafmonument voor Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk. (Foto Jan Smit)

Geschenk van het personeel van De Porceleyne Fles ter gelegenheid van het driehonderdjarig bestaan in 1953. (Foto Jan Smit)

Na de lunch voerden de rondvaartboten Hugo de Groot en Willem de Zwijger ons door de historische binnenstad naar de Porceleyne Fles. Deze fabriek is in 1653 ontstaan en is nog de enige die vanaf de zeventiende eeuw doorlopend in productie is geweest. Vanaf 1919 heeft het bedrijf het predicaat koninklijk.
Te zien waren onder meer het vervaardigen van aardewerk met behulp van mallen of met behulp van een draaischijf, het handmatig decoreren van het aardewerk, de ovens en de uitgebreide collectie. In 1653 werd de klei nog handmatig gemengd. Nu gaat dat machinaal.

Het beschilderen van het aardewerk. (Foto Jan Smit)

De collectie omvat naast het handmatig of machinaal gedecoreerde blauwe aardewerk ook het meerkleurige polychroom aardewerk.
Rond de klok van vijf uur vertrok de bus weer naar Hoorn. In tegenstelling tot de heenreis hadden we terug te maken met oponthoud door files. Maar dat deed geen afbreuk aan deze boeiende excursie die begunstigd werd door prachtig weer.

Jan Smit