Warme douche voor gemeente Alkmaar als begin van campagne Red de Stolp

Erfgoedvereniging Bond Heemschut, Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp en het Westfries Genootschap maken zich grote zorgen over de stolpen. De stolp die ook wel genoemd wordt ‘Het icoon van het Noord-Hollandse Landschap’ of ‘De Piramide van het Noorden’ staat onder druk. Het provinciale landschap was 70 jaar geleden maar liefst ongeveer 10.000 stolpboerderijen rijk. Anno 2017 is hier nog maar de helft van over. Jaarlijks verdwijnen nog altijd circa dertig vooroorlogse stolpboerderijen. De stolp, de plek waar vroeger mensen, vee en voer onder een dak een plekje vonden.

Karel Loeff heet de aanwezigen welkom. (Foto Christian Pfeiffer)

De drie genoemde erfgoedorganisaties achten het met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 en de komst van de nieuwe Omgevingswet de hoogste tijd voor een bewustwordingscampagne. Politiek en publiek moeten er van doordrongen worden dat we iets kostbaars dreigen te verliezen en dat een gezamenlijke krachtsinspanning noodzakelijk is.
Op 29 november werd in een goed gevulde Prinsenzaal van het fraaie zestiende-eeuwse stadhuis van Alkmaar de aftrap gegeven. Dagvoorzitter Karel Loeff, directeur van Bond Heemschut, wees er in zijn openingstoespraak op dat de stolp niet alleen een fraai landschapselement is, maar ook toeristisch van groot belang. Noord-Holland biedt de toerist met de stolpboerderijen meer dan alleen molens, tulpen en klompen.
Dieuwertje Duijn van Archeologie West-Friesland schetste in het kort de ontstaansgeschiedenis van de stolp en toonde voorbeelden van verdwenen stolpen en van stolpen in verval. Gelukkig kon ze ook plaatjes laten zien van fraaie, goed onderhouden stolpen.

Dieuwertje Duijn van Archeologie West-Friesland. (Foto Christian Pfeiffer)

Evert Vermeer, de voorzitter van Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp vertelde in zijn toespraak over de belangrijke taak die de stichting vervult bij voorlichting en advies aan beleidsmakers, stolpeigenaren, architecten en andere belanghebbenden. Hij wees op de noodzaak van meer steun en faciliteiten voor stolpeigenaren. Belangrijke aandachtspunten zijn wat hem betreft verantwoorde herbestemming van stolpen en overheidsfaciliteiten voor stolpeigenaren. Hij pleitte voor het lage btw-tarief op onderhoudswerkzaamheden aan monumentale stolpen. Ook toonde Vermeer zich een warm pleitbezorger voor samenwerking tussen erfgoedorganisaties.

Marianne Barendregt van LTO Noord. (Foto Christian Pfeiffer)

Marianne Barendregt, voorzitter van LTO Noord, wees erop dat bij alle aandacht voor de stolpen er niet voorbij gegaan mag worden aan de belangen van de eigenaren. Voor agrarische ondernemers is de stolp achterhaald als bedrijfsgebouw. Het heeft geen zin om stolpeigenaren allerhande verplichtingen op te leggen. Beter is het om hen bewust te maken van het unieke karakter van de stolp en hen enthousiast te maken voor het behoud daarvan. Zij heeft geen moeite met het aanwijzen van stolpen als rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument, mits de eigenaren er maar mee instemmen. Zij vroeg om vertrouwen in stolpeigenaren. Beter vertrouwen dan regels is haar motto.

Uitreiking warme douche. Van links naar rechts: Evert Vermeer, Anjo van de Ven, Karel Loeff en Jan Smit. (Foto Christian Pfeiffer)

Wethouder Anjo van de Ven van de gemeente Alkmaar gaf een toelichting op het stolpenbeleid van haar gemeente. Na de fusie van Alkmaar met de gemeenten Schermer en Graft-de Rijp telt Alkmaar 323 stolpen in plaats van 48 voor de fusie. Alleen al in de Schermer staan 196 stolpen waarvan er ongeveer 100 een monumentale waarde hebben. De wethouder benadrukte het belang van goed onderhoud van wat zij noemde het visitekaartje van het landelijk gebied en gaf aan dat de gemeente hiervoor een subsidiepotje heeft.

RTV Noord-Holland besteedde aandacht aan deze vervallen stolp in Dirkshorn. (Foto Christian Pfeiffer)

De organisaties achter de campagne Red de Stolp hebben veel waardering voor de inzet van de gemeente Alkmaar en hebben besloten dat de gemeente in aanmerking komt voor ‘een warme douche’. Op de bij de onderscheiding behorende oorkonde staat dat deze is uitgereikt als waardering voor het stolpenbeleid van de gemeente Alkmaar na de fusie met de voormalige gemeenten Schermer en Graft- De Rijp. Op basis van een inventarisatie van de kwaliteit van de stolpen in de Schermer worden in goed overleg met de bewoners, stolpen aangewezen als gemeentelijk monument dan wel gehandhaafd als beeldbepalend pand op grond van het bestemmingsplan. Daardoor wordt het dominante beeld van grote stolpen in het gave cultuurhistorisch zeer waardevolle landschap in de Schermer gewaarborgd en is het beleid een voorbeeld voor andere gemeenten.

De stolpboerderij Stille Pieter in Scharwoude is in gebruik als zorgboerderij. (Foto Jan Smit)

Tenslotte werd de website www.reddestolp.nl officieel in gebruik genomen. Daarop is behalve nieuws en een meldpunt voor bedreigde stolpen, onder andere ook een petitie te vinden. Voor het oog van de aanwezigen tekende de wethouder digitaal deze petitie die een oproep bevat aan de provinciale en lokale politiek om maatregelen te nemen om stolpen beter te beschermen en te redden, om budget ter beschikking te stellen om eigenaren van stolpen te ondersteunen bij behoud, restauratie en herbestemming van hun stolpen en ervoor te zorgen dat de dominantie van de stolpen in het open Noord-Hollandse landschap planologisch wordt geborgd.
Doet u ook mee? Samen staan we sterk!

Jan Smit

Andere artikelen op deze website:

Hé, is dat Westfries?

499. Wie de buul ('t geld) heeft, is baas.
(Wie de geldbuidel, de portemonnee heeft, die heeft de macht).

Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.