Westfries Genootschap » Publicaties » Weblog Uit en Thuis » 2017 » 10 november

Stolpen en dialect, pareltjes in Westfriesland

De najaarsstreekmiddag werd dit jaar op 1 november gehouden in het in Wognum staande kerkgebouw van de Protestantse Gemeente het Vierkant.

De stolp Welgelegen. (Foto Frans Leek)

Voorafgaand aan de bijeenkomst in de kerk was het mogelijk een kijkje te nemen in een aantal vertrekken en de stal van de stolp Welgelegen. Deze stolp staat vlakbij de kerk en dateert uit 1879. Het interieur is grotendeels nog authentiek. Een unieke kans voor bezoekers van de najaarsstreekmiddag. Velen maakten van deze mogelijkheid gebruik. Qua interieur en inrichting is er veel te zien. Het is bewonderenswaardig met hoeveel liefde de eigenaar zorg draagt voor het erf, het gebouw en de inrichting.

De darsdeuren staan uitnodigend open. (Foto Frans Leek)

In mijn openingswoord greep ik terug op de krantenkop in het Dagblad voor West-Friesland van de vorige dag. Er stond: “Genootschap pronkt met de stolp”. Weliswaar pronken we als het om stolpen gaat met andermans veren, maar het Westfries Genootschap is maar wat blij met de vele prachtige exemplaren die ons gebied rijk is. De Westfriezen zijn net als andere Noord-Hollanders trots op deze ‘piramides van de polder’.

De gastheren en -vrouwen. Van links naar rechts: Trudy Schouwe, Ina Broekhuizen, Gerian Helder, Peter Koopman, Lies Smit en Fred Smit. (Foto Frans Leek)

Helaas is er ook aanleiding voor zorg. Het provinciale landschap was 70 jaar geleden maar liefst ongeveer 10.000 stolpen rijk. Anno 2017 is hier nog maar de helft van over. Jaarlijks verdwijnen er circa 30 historische vooroorlogse stolpen, waardoor het icoon van onze provincie zwaar onder druk staat. Samen met Erfgoedvereniging Heemschut, Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp en met steun van enkele andere organisaties organiseert het Westfries Genootschap de campagne ‘Red de Stolp’. Op 29 november wordt in Alkmaar de aftrap gegeven.

Gerian Helder bij de linnenkast. (Foto Frans Leek)

Na mijn inleiding vertelde Ina Broekhuizen het een en ander over de historie van de kerk en wees zij onder andere op het zich bij de kerk bevindende graf van dokter G.C. van Balen Blanken, medeoprichter en eerste voorzitter van het Westfries Genootschap. Bij de kerk bevindt zich ook een monument ter nagedachtenis aan Willem Saal (1868-1917), de bekende dirigent van het destijds beroemde koor de Wognummers.

Herdenkingsbord in de kerk. (Foto Frans Leek)

Kunsthistoricus Drs. Harold Bos behandelde het onderwerp: ‘De ontwikkeling van de pronkkamer in boerderijen in Westfriesland’. In een boeiend betoog gaf hij aan de hand van beamerbeelden een inkijkje in diverse stolpen. Daarbij kwam niet alleen naar voren hoe fraai sommige interieurs zijn, maar ook hoezeer authentieke interieurs bedreigd worden. Hedendaagse eisen aan comfort en woongenot eisen hun tol. Ook bij stolpen die een monumentale status hebben is het interieur vaak niet beschermd. “Interieurs zijn vogelvrij”, aldus Harold Bos.

Harold Bos vertelt over het interieur van de boerderijen in Westfriesland. (Foto Frans Leek)

De lezing werd gevolgd door een optreden van negen leden van ‘skroiversgroepe’ aangesloten bij Stichting Creatief Westfries. Onze eigen dialect behoort net als de stolpen bij de pareltjes van ons gebied. Luisterend naar de mooie en soms ontroerende verhalen en gedichten en de zang, vloog de tijd voorbij.
Met een hapje en een drankje sloten we deze geslaagde middag af.

Jan Smit

Tijd voor ontspanning in de ontmoetingsruimte van de kerk. (Foto Frans Leek)

De leden van de skroifgroepe. Van links naar rechts: Ad van Schagen, Jaap Meester, Ina Broekhuizen, Gerrit Dekker, Dita de Haan, Dilly Koetsier, Gerda Wester, Tom Wester en Wilma Groot. (Foto Frans Leek)