Westfries Genootschap » Publicaties » Weblog Uit en Thuis » 2016 » 1 september

Hoogtepunt voor winnaar Westfrieslandprijs 2015

Op de Westfriezendag 2015 werd de Westfrieslandprijs uitgereikt aan Stichting Cultureel-Historische Route Blokker. Deze stichting stelt zich ten doel het zichtbaar maken van cultuurhistorische elementen in de gemeenschap Blokker. Dit is onder meer gedaan door het uitzetten van een wandelroute in Wester- en Oosterblokker. De route is gemarkeerd met stoeptegels met daarop in kleur het oude gemeentewapen van Blokker.

Stoeptegel met oude gemeentewapen van Blokker. (Foto Jan Smit)

De stichting zorgt voor informatieborden langs de route en plaatste bij voorbeeld een plaquette met uitleg bij de boerderij de Barmhartige Samaritaan. Verdwenen objecten zoals de kloosterpoort van het voormalige klooster Nieuwlicht (1392-1572) zijn weer zichtbaar gemaakt. Achter deze kloosterpoort is een kloostertuin aangelegd. In de tuin bevinden zich medicinale kruiden en zogenaamde altaarbloemen. Er is zorgvuldig uitgezocht welke beplanting de vroegere kloostertuin rond ongeveer 1400 vermoedelijk heeft gehad. En zo zijn er nog meer activiteiten. De stichting heeft zich vanaf 2009 ingespannen om een van de twee laatst overgebleven schoorstenen behorende bij een van de vele glastuinbouwbedrijven in de Bangert (het gebied tussen Zwaag en Blokker) te behouden, te verplaatsen en te restaureren. Deze schoorsteen dateert uit 1929 en is ongeveer 18,5 meter hoog. Deze stond aan de Kolenbergstaat in Blokker en is verhuisd naar het erf van de familie Balk aan de Koewijzend, naast de historische druivenkas. Het is de stichting gelukt om het benodigde bedrag van ruim € 100.000 bij elkaar te krijgen.

Herbouwde poort van klooster Nieuwlicht.
(Foto Jan Smit)

De herbouwde schoorsteen.
(Foto Jan Smit)

Op vrijdag 26 augustus werd de herbouw feestelijk afgerond. Ik mocht daar als voorzitter van het Westfries Genootschap bij zijn. Evenals enkele andere genodigden mocht ik mijn auto parkeren bij de kloostertuin aan de Koewijzend. Met de paardentram van Ad Snip werden we vervoerd naar het bedrijf van de familie Balk. Met gepaste trots vertelde stichtingsvoorzitter Coos Schouten over de geschiedenis van de schoorsteen en het verloop van het project. Tevens bedankte hij de schoorsteenbouwers, de sponsors, de vele vrijwilligers, leerlingen van het ROC in Hoorn die aan de verplaatsing en herbouw hebben meegeholpen en de familie Balk. Het is de bedoeling dat er naast de schoorsteen nog een historisch ketelhuis wordt herbouwd.

Ontvangst in de kloostertuin. Op de foto staan onder andere stichtingsvoorzitter Coos Schouten (vooraan), wethouder Judith de Jong (derde van rechts) en lid van de werkgroep kloosters Bert Balk (tweede van rechts). (Foto Jan Smit)

De officiële openingshandeling werd door wethouder Judith de Jong van de gemeente Hoorn gedaan. Nadat er witte rook uit de verplaatste schoorsteen gekomen was liet zij een aantal kleurige ballonnen op. Ter afsluiting van het officiële gedeelte van de bijeenkomst onthulde mevrouw Dicky Balk het nieuwe informatiebord van de stichting.
Boeiend waren de rondleiding die ik kreeg door de fruittuin, de historische kas (één kap) en de oude warenhuizen (meerdere kappen) en de gesprekken met een aantal buurtbewoners.
We doken samen in de historie van de Bangert (Westfries voor boomgaard). We spraken over de agrarische bedrijvigheid in het gebied in de vorige eeuw. Op de door sloten omgeven vrij smalle percelen stonden half- en hoogstamfruitbomen met bessenstruiken er onder (onder andere rode bessen en kruisbessen).Veel tuinders bouwden op hun land kassen waar druiven (voornamelijk van het soort Alicante) in geteeld werden met soms sla, spinazie en andijvie als onderteelt. Daardoor ontstond er een betere spreiding van de risico's en meer mogelijkheden om op een klein stukje grond een inkomen te verdienen. Het vervoer van de producten van de tuinders aan de Koewijzend naar de veiling in Zwaag ging per schuit.

Witte rook tijdens de openingshandeling.
(Foto Jan Smit)

De druiven zijn bijna klaar om geoogst
te worden. (Foto Jan Smit)

Van de vroegere agrarische bedrijvigheid in het gebied is niet meer zo veel terug te vinden. De oprukkende nieuwbouw van Hoorn aan de ene kant en het bedrijventerrein aan de andere kant eisen hun tol. Goed dat in de historische tuin van de familie Balk nog het een en ander van de rijke agrarische geschiedenis terug te vinden is en dat deze mede door de inspanningen van Stichting Cultureel-Historische Route Blokker weer eens onder de aandacht gebracht is.
Voor deze stichting waren de festiviteiten ter gelegenheid van de afronding van de herbouw van de tuindersschoorsteen letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt.

Jan Smit

Historische druivenkas met smalspoor ernaast. (Foto Jan Smit)

De Speelwagen (1953, no. 6)
Pronkdeuren in West-Friesland