Waakzaam

Netty Zander

Waakzaam dat is de Westfries. Al eeuwen waakzaam ten opzichte van het water. Sinds de 13e eeuw heeft de gulzige waterwolf veel land opgevreten.
Hij heeft een grote hap genomen uit Westfriesland, vanaf Schardam hemelsbreed naar Hoorn. Tijdens de Sint Clemensvloed in 1334 waren de Westfriezen door zijn landhonger gedwongen om de rechte verbinding van Kolhorn naar Medemblik terug te leggen. Bij Wijdenes is het stuk land waar ooit de dwangburcht van Floris V op had gestaan buitengedijkt. Vele andere stukken van Westfriesland onderging dit lot. Door een inlaagdijk op te werpen, werd de oude dijk voorland, hierop verloren de grootste golven hun kracht. Zo kromp Westfriesland in naar wat het nu is.

De Westfriese Omringdijk heeft er in 2009 een kunstwerk bij gekregen, het heet Waakzaam. Het is gemaakt door Ben Raaijman in opdracht van het Hoogheemraadschap Holland Noorder Kwartier, het waterschap. Het kunstwerk is geplaatst nabij het gemaal Waakzaamheid in de buurt van Kolhorn, het bestaat uit twee delen. Raaijman noemt het oculairen en is geïnspireerd door de dijkinspecties die het waterschap plachtte te doen met z'n waakzaam oog. Het ene deel staat aan de landkant, de Braakpolder, daar is de dijk heel steil. Iets meer richting Winkel staat een oculair aan de kant van de Groetpolder en loopt daar geleidelijk af, als voorland.

Waakzaam zijn de Westfriezen geweest.
De laatste grote dijkdoorbraak stamt vanuit 1675. Daar sprong de waterwolf door het dijklichaam bij Scharwoude. Het water liep tot Aartswoud, Medemblik. De Zwaagdijk brak door.
In 1932 werd de Afsluitdijk gesloten, de zoute Zuiderzee werd het zoete IJsselmeer. In 1976 werd de Houtribdijk door prins Claus geopend: de dijk tussen Enkhuizen - Lelystad. Het Markermeer heet het zuidelijke deel. De Westfriese Omringdijk is tussen Enkhuizen en Scharwoude van waker, via slaper, dromer geworden.
De golven kabbelen en klotsen tegen de noordse stenen die nog over zijn en tegen het aanwezige voorland.

De Westfriese Omringdijk wordt in de komende jaren versterkt van Hoorn tot Scharwoude.
Het is noodzakelijk dat het Hoogheemraadschap Hollands Noorder Kwartier en de provincie Noord-Holland oog hebben voor de veiligheid en bovendien waakzaam zijn voor het cultuurhistorische element van het provinciale monument: onze Westfriese Omringdijk.

Uitzicht vanaf de steile kant, de Braakpolder. Foto: Netty Zander.

De Waakzaam aan de kant van de Groetpolder. Foto: Netty Zander.

Verhaal van de maand

Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.

Andere artikelen op deze website:

Hé, is dat Westfries?

267. Skaibutter, 'scheiboter' werd gemaakt als de koeien pas in de wei liepen, dus direct na 't 'scheiden' van de stal.

Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.

© 1924-2020 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.