Westfries Genootschap » Publicaties » Weblog Binnendijks » 2011 » 30 november

Twee gespen van een parachute

Vorig jaar april werd in Wadway een nieuwe monumentje onthuld ter nagedachtenis aan de crash van de Engelse Short Stirling in juni 1942. Daarbij kwamen drie bemanningsleden om het leven, de overige vijf landden met hun parachute in de buurt, maar werden allen opgepakt door de Duitsers en naderhand overgebracht naar het gevangenenkamp Stalag Luft III in Polen.
Stuart Green, een zoon van één van de bemanningsleden, bezocht deze zomer dat kamp. Naar aanleiding van dat bezoek werd hem gevraagd een verhaal te houden over zijn vader bij een vereniging in zijn woonplaats Berkhamsted in Engeland. Om zich goed voor te bereiden zocht hij via internet naar bronnen. Hij kwam terecht op de site WW2Museums.com en vandaar kreeg hij contact met Barry van Veen van het STIWOT, Stichting Informatie Wereldoorlog Twee.
Die verschafte hem informatie en zo ontdekte Green dat er sinds vorige jaar een herdenkingsmonument staat dichtbij de plek waar het vliegtuig, dat op de terugweg was van een bombardement op Emden, neerstortte.

De gasten uit Engeland in het gemeentehuis van Medemblik.

Donderdag 24 november kwam Stuart Green met zijn beide zoons en zijn buurman naar Wognum. Daar werden ze ontvangen op het gemeentehuis. Namens de stichting De Cromme Leeck overhandigde ik hun twee jaarboeken. In het jaarboek 2011 staat een artikel over de crash, over het monument en de totstandkoming ervan, in het boek uit 2006 is een interview geplaatst met Jan Waal. Hij vertelt over Alan Green, de vader van Stuart, die terechtkwam op het land van de familie Waal. Beide artikelen zijn in het Engels vertaald, zodat Stuart en zijn familie ze kunnen lezen. Dick Waal, de broer van inmiddels helaas overleden Jan, gaf twee gespen aan Stuart en zijn zoons. Die gespen zijn afkomstig van de parachute van Alan. De familie Waal heeft ze altijd bewaard. Zo waren er die ochtend nog meer verhalen, onder andere over de schutter in de Duitse nachtjager die de Stirling aanschoot. Dat was prins Von Lippe Weisenfeld. Meteen na de beschieting kreeg hij bevel om achter een groep andere vliegtuigen aan te gaan. Toen hij later terug was op zijn vliegbasis hoorde hij dat de Stirling neergestort was en dat een aantal bemanningsleden in Purmerend gevangen zat. Von Lippe Weisenfeld heeft die mannen opgezocht en zich verontschuldigd voor zijn aanval. Maar, zo vertelde hij, hij kon niet anders, bevel was bevel.

Stuart Green legt een krans bij het monument in Wadway.

Natuurlijk bezochten we de plaats waar de Short Stirling neerstortte en er werden bloemen gelegd bij het monument. Mevrouw Tiny de Boer, ooggetuige van de crash, vertelde ter plekke haar verhaal over die nacht in juni, nu bijna zeventig jaar geleden.

Mevrouw Tiny de Boer wijst waar het toestel neerstortte, nu bijna zeventig jaar geleden.

's Middags bezochten de Engelsen met mevrouw De Boer en ons bestuurslid Trudy Schouwe het Geallieerden kerkhof in Bergen. Bij de drie graven van de omgekomen bemanningsleden werden bloemen neergezet.
‘Overwhelming’ vond Stuart Green deze dag, de ontvangst en de emoties die regelmatig bij hem bovenkwamen. Zelf vond ik het een indrukwekkende dag waarin heden en verleden elkaar ontmoetten.

Achter het kerkje van Wadway kijken Stuart Green, zijn zoons en Trudy Schouwe naar het land waar Alan Green in 1942 terechtkwam.

De lessen West-Fries aan het kleine groepje schrijvers zijn voorbij. We gaan nog een keer mooi samen uit eten en daarna laat ik ze los. Schrijven zullen ze vast wel blijven, de meesten in het West-Fries, maar ook wel in het Nederlands. Vier van de zes willen zich aansluiten bij een schrijversgroep: een welkome aanvulling.
Mara Nes uit Oostwoud schreef een mooi roim ten afscheid.

West-Friese les

De cursus loupt zowat nei 't end van oôs West-Friese les.
Wat benne wai toch bar verwend met koffiepot en fles.
We leerde veul en kleste wat en ieder kreeg een beurt.
Nou is de leste les bedat en worre we nag keurd.

Is 't skrift wel goed, deugt d'uitspraak wat, de klemtoôn is die goed?
De streepies recht en ok nag plat, we wete toch hoe 't moet?
Het West-Fries bloed stroomt deur m'n loif en 'k docht dat 'k West-Fries sprak.
Maar 'k deed 't niet, staat buiten koif, ik had an 't West-Fries lak!

De cursus maakt deer an een end want ik werd wakker pord
deur Ina, die 't West-Fries goed kent: ‘Doen mee met Skroivend'vort!’
Ik gaf me op en weet het nou: 't West-Fries dat bloift bestaan.
Maar wat ik ok weet en heêl gauw: da'k de les bar misse gaan!

Tekst en foto's Ina Broekhuizen-Slot

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1978)
De oudste topografie van Hoorn: de wording van een stad

Westfries Biografisch Woordenboek
Wijhe-Smeding, Alie van
(1890-1938)

Westfries Biografisch Woordenboek
Pannekeet, Jan
(1925-2002)

Weblog Uit en Thuis
10-11-2017: Stolpen en dialect, pareltjes in Westfriesland