Westfries Genootschap » Publicaties » Weblog Binnendijks » 2010 » 14 september

Rijk West-Friesland

De vondst van het oudste aandeel ter wereld zette West-Friesland deze week op de kaart. Het aandeel, afgegeven op 9 september 1606 door de Kamer Enkhuizen van de VOC, bevond zich in het stadsarchief van Enkhuizen. Geschiedenisstudent Ruben Schalk die onderzoek deed naar de het verschil in economische aanpak tussen de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden, vond het stuk bij toeval in het Westfries Archief.

Het aandeel is één van de topstukken in de tentoonstelling van het Westfries Museum, daar tot 21 november te zien is. Stap binnen in de wereld van de VOC, de grootste handelsonderneming van de 17de- en 18de eeuw. Een wereld van kooplieden, investeerders, avonturiers en onmetelijke rijkdom, maar ook van geweld, slavernij en corruptie.

Boeiend vind ik het gegeven dat de steden Hoorn en Enkhuizen zo belangrijk waren in die tijd. Ook het West-Friese achterland profiteerde van de rijke tijden. Ook boeiend vind ik het te bedenken wie de koper van het VOC-aandeel was. Ja, zijn naam is bekend: Pieter Hermanszoon. En hij was bode op het stadhuis. Later heeft zijn familie de achternaam Bode gekregen. Toen Pieter stierf was hij behoorlijk rijk. Waarom kocht hij dat aandeel? Wat dreef hem daartoe? Bij de oprichting van de VOC werd het kopen van aandelen door gewone burgers erg gepromoot. Later werden die aandelen toch weer opgekocht door de rijken. De eerste jaren brachten de stukken namelijk weinig op en werden daarom vaak weer verkocht.

Was Pieter een man met visie, iemand die risico's durfde te nemen? Had hij een erfenis gekregen waardoor hij extra geld bezat? En kocht hij daarom een aandeel van 150 gulden, een bedrag dat hij trouwens in vier termijnen afbetaalde. Of deed hij dat toch van zijn eigen verdiensten? Leuk om hierover na te denken en te fantaseren.

Vrijdagavond ging ik met Bregt Buishand de dijk over. Naar Friesland. We reden naar Jorwert, waar een Openluchtspel opgevoerd werd. Vorig jaar hadden we erg genoten van deze groep ervaren toneelspelers met hun onorthodoxe aanpak. Tot het laatst toe was het spannend of het spel door zou gaan vanwege de weersomstandigheden. Pas na halfzeven stond er op de site: it gaet troch (of zoiets). Met regenjas, laarzen en plaid eropaan. In de notaristuin zaten we met vijfhonderd anderen. Eerst was het droog, maar na een tijdje begon het te regenen. Zachtjes, wat harder, steeds meer. De dansende regen in het felle licht van de schijnwerpers gaf alles een mysterieus aanzien. De sfeer van het spel was dreigend en dramatisch, het script was gebaseerd op de Deense film Festen. De regen versterkte de dramatiek, er werd muisstil geluisterd en gekeken. Mooi!

Ja, die regen. Die ontvluchten we de komende week. Morgen vertrekken we naar Cappadocië, een streek in het midden van Turkije. Volgende week dus geen Binnendijks.

Als afscheidsgroet een foto uit de fruittuin van Joop van Diepen van een oud en sterk appelras: de Zoete Ermgard.

Het is weer september, tijd voor de pluk.
Hier de Zoete Ermgard, een sterk appelras (foto Theo Mes).

Ina Broekhuizen-Slot

Westfries Biografisch Woordenboek
Blaauboer, Cornelis
(1890-1950)

Westfries Biografisch Woordenboek
Blaauboer, Cornelis
(1890-1950)

Westfries Biografisch Woordenboek
Blaauboer, Cornelis
(1890-1950)

Westfries Biografisch Woordenboek
Blaauboer, Cornelis
(1890-1950)