Bibliotheek » WFON » 1996 » Pagina 62

Venhuizer Jan Rood (1825-1901) eerste van zes generaties bakkers Rood (3/14)

De eerste bakker Rood heeft dus het vak geleerd bij buurman Berkhout. Stellig zal Jan Rood als jochie met de jongens van de buurt hebben gespeeld in en rond de bakkerij. Het ambachtelijke werk zal indruk hebben gemaakt. En kennelijk had vader Cor hem niet nodig op het land. Bovendien: een knecht uit een rooms nest bij een doopsgezinde bakker, dat vloekte niet.

Ooijevaar en Pronk
Klaas Berkhout (1818-1875) had zijn bakkerij op Weiver 154. Thans is dat Westeinde 14, het woonhuis van Kees en Magda Pronk. Na de verhuizing in 1861 van Klaas Berkhout en zijn vrouw Trijntje van der Hoek naar zijn geboortedorp Oostwoud, waar hij veehouder werd, is het pand aan het Weiver (later ook Twijver genoemd) nog lang bakkerij geweest.
Bijna twintig jaar, van 1928 tot 1946, zat er broodbakker Jo Ooijevaar, eerder Dirk Portegies. De laatste bakker was er Antoon Pronk (1920), de vader van de huidige bewoner. Hij kwam er in 1946 en stopte dertien jaar later. Pronk trok de bakkerij, waar de eerste bakker Rood de fijne kneepjes leerde, in 1967 bij het woongedeelte.

De eerste bakkerij Rood in de 146-jarige geschiedenis van het geslacht Rood als zelfstandige (brood- en banket-) bakkers stond dus in Sijbekarspel. Op nummer 77, aan het zuidoosteind van het dorp, niet ver van Benningbroek. Daar betrok Jan Rood in het voorjaar van 1850 een spiksplinternieuw woonhuis annex bakkerij. Dit pand draagt nu - enigszins verbouwd - als adres Westerstraat 85, tegenover de Molenstraat.

Als pas getrouwd man begon Jan Rood als bakker. Hij huwde op 15 mei 1850 in Sijbekarspel met de vier jaar jongere Antje Wijnker. Zij was een dochter van Dirk Frederikszoon Wijnker, boer op Sijbekarspel, en Antje Koog. Op de zuidoostelijke punt van een perceel weiland van schoonvader Dirk Wijnker zette Jan Rood zijn bakkerspand. Hij werd het jaar daarop volledig eigenaar, nadat de jonge neringdoende eerder alleen het recht van opstal had.

Van Sijbekarspel naar Hauwert
Twintig jaar bleef Jan Rood broodbakker op Sijbekarspel. Februari 1870 vertrok hij naar Hauwert. Alle elf kinderen zijn geboren in Sijbekarspel. Van de drie meisjes en acht jongens stierven er vijf heel jong. Er bleven drie zoons over. Zij traden allen in vaders voetsporen: Arie, Dirk en Cees. We treffen ze later in dit verhaal.

In Hauwert bleef Jan Rood zijn vak trouw. Zijn bakkerij stond op nummer 13. Het achtergelaten pand in Sijbekarspel behield tot voor kort zijn oorspronkelijke bestemming. Na Rood werd broodbakker Hermanus Aartman eigenaar. Huidig bewoner Willem de Boer (1924) was er de laatste bakker. Hij doofde in 1962 de oven en verbouwde de bakkerij tot extra woonruimte. Zijn vader Arie de Boer had de zaak in 1923 overgenomen van genoemde Hermanus Aartman. Vlak voor de oorlog, in 1939, herbouwde broodbakker Arie de Boer het pand grotendeels, met een nieuwe bakkerij.

Weblog Uit en Thuis
12-7-2015: Doorsteek Westfriese Omringdijk bij Twisk gedicht

Stukkies uit Skroivendevort
2014 (nummer 4)

Weblog Uit en Thuis
27-6-2017: Kasteel Radboud na 500 jaar opnieuw belegerd door Grote Pier

West-Friesland
Oud & Nieuw (2001)
Wat de commissie in 1940 niet gelukte