Westfries Genootschap Bibliotheek Bouwhistorie Creatief Westfries Geschiedschrijving Kap en Dek Landelijk Schoon Monumentale Kerken

Projector Reiscommissie Textieloverleg Vrienden Westfries Museum Westfriese Families Westfriese Molens

▲

Bibliotheek » WFON » 1989 » Pagina 163-164

De vereniging Oud Enkhuizen

Eerder verschenen in West-Frieslands Oud & Nieuw, 56e bundel, pagina 163-164.
Uitgave: Historisch Genootschap 'Oud West-Friesland', 1989.
Auteur: P.J. de Vries.

Te gast bij ons Genootschap

Het was in het jaar 1915 dat de Drommedaris een grondige restauratie onderging. Het geweldige dubbelrondeel – al eens met sloop bedreigd – kwam rondom in de steigers, de kelders werden leeggepomp en de vloeren opengemaakt.

De restauratie maakte op de bevolking een diepe indruk. Al gedurende een reeks van jaren had een sterk in de stadsgeschiedenis geïnteresseerde onderwijzer, Douwe Brouwer, gepoogd een groep mensen bijeen te brengen om een vereniging op te richten met als doel de historische erfenis te bewaren en te beschermen.
Nu was de tijd rijp. Men zag met eigen ogen wat het resultaat kon zijn van monumentenbehoud. Op 2 september 1915 werd geboren de 'Vereniging tot bevordering van het Vreemdelingen-verkeer'.

Deze VVV had in de beginjaren dezelfde doelstellingen als de huidige Vereniging 'Oud Enkhuizen': het uitdragen van de historische schoonheid van Enkhuizen. Commerciële motieven speelden geen enkele rol en van een professionele begeleiding van bezoekers was nauwelijks sprake. De eerste belangrijke manifestatie werd een tentoonstelling in de gerestaureerde Drommedaris waar een verzameling historische curiosa en schilderijen was te zien.
Veranderingen in het stadsbeeld werden met het gemeentebestuur besproken. Brouwer, die ook stadsarchivaris was, schreef gidsjes voor de bezoekers. Ook had hij een vaste column in de Enkhuizer Courant waarvan de inhoud, in boekvorm, nu nog regelmatig wordt geraadpleegd.

Door een bombardement in 1940 kwam het bestuur met een schok tot de ontdekking hoe vergankelijk monumenten zijn. Men besloot een Commissie 'Oud Enkhuizen' samen te stellen, die als eerste taak had een fotodocumentatie op te zetten zodat, in het ergste geval, toch nog een afbeelding van elk monument restte. De commissie produceerde een fotoboek.
Het bleek al gauw dat de groep zó zelfstandig opereerde dat het practischer was om een afzonderlijke vereniging op te richten. Met één van de bestuursleden ondergedoken gebeurde dat dan ook op 1 juni 1944. Een prozaïsche geboorte van een zéér actief embryo.

De vereniging 'Oud Enkhuizen' ging in het begin van haar bestaan op dezelfde voet door als de vooroorlogse VVV. De gemeente was in het bestuur vertegenwoordigd door de directeur gemeentewerken en bij ongewenste ingrepen liet men een beschaafd protest horen.
De eerste duidelijke protestactie was in 1972. De toenmalige burgemeester had een napoleontisch visioen en wilde grootse doorbraken tot stand brengen. Het is er gelukkig nooit van gekomen.

De 19de-eeuwse schilder Comelis Springer verplaatste op zijn werken nogal eens een gevel als dat voor de compositie beter uitkwam. In Enkhuizen gebeurt dat ook in het echt. Twee pakhuizen op het Waaigat (onder) zijn gesloopt en op de Wierdijk (rechts) weer opgebouwd. Ze maken nu deel uit van het Zuiderzeemuseum.

Meningen, inzichten en kritieken worden veelvuldig via de pers aan de achterban bekend gemaakt. De relaties met gelijkgestemde groeperingen zijn uitstekend. Organisaties op het gebied van momumentenbehoud worden veel geraadpleegd. De contacten met het gemeentebestuur zijn doorgaans goed tot zeer goed.
Sindsdien is de houding van de vereniging meer naar buiten gericht. Het historische onderzoek wordt gestimuleerd door de uitgave van het jaarboek 'Steevast'. Van de Maelsonreeks, een serie historische monografieën, zijn al vier delen verschenen. De directe confrontatie met de monumenten komt tot stand in een aantal stadswandelingen en de laatste tijd is de traditie ontstaan van een jaarlijkse leden-excursie naar een andere plaats van historische betekenis.

De meest recente activiteit is het inrichten van de oude Stadsgevangenis tot oudheidskamer. De geschiedenis en de functie van het gebouw worden permanent toegelicht in beelden en voorwerpen evenals de resultaten van archeologische onderzoek. Tevens is er elk jaar een tentoonstelling, waarvan het thema wordt aangedragen door de Culturele Raad Noord-Holland.

Het ledental is nog steeds groeiende en komt nu al boven de 700. Ook veel niet-Enkhuizers zijn lid, vandaar dat we hier het adres van het secretariaat laten volgen: Hoofdstraat 152, 1611 AL Bovenkarspel.

Er zijn nog veel plannen en er is nog veel te doen, zowel bij het beschermen van monumenten als bij het archiefonderzoek. Enthousiast en met optimisme blijven we bezig met de toekomst van ons verleden.

P.J. de Vries, voorzitter.

 

---

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.