Bibliotheek
Bibliotheek » WFON » 1957 » Pagina 43
Hoorns Hoorn en de Eenhoorn (10/17)
En op de bij die gelegenheid aan de stadszijde in de gevel geplaatste steen, ziet men het wapen van Hoorn 32) vastgehouden door twee eenhoorns. In de stand der achterpoten doen zij denken aan die in het genoemde brevier 33) zijn afgebeeld *).
J. F. Gardner. Oude Oosterpoort te Hoorn van de Westzijde
met afbeelding van de gevelsteen.
1820.
Wij mogen, dacht ik, aannemen, dat de eenhoorns op de gevelsteen daar het geestelijk gezag van
de kerkvorst representeren. Dit wordt te meer waarschijnlijk omdat zich boven het wapen en tussen
de koppen van de eenhoorns het Bourgondische Andrieskruis met de vuurslag bevindt, die de
wereldlijke landsheer representeren 34).
Nu mag het m.i. niet zo worden gesteld, dat na 1538 het Hoornse wapen per se door twee eenhoorns
als schildhouders moest worden vergezeld. De heraldische symboliek op de Oosterpoort was
incidenteel en gaf uitdrukking aan de kerkelijke en staatkundige verhoudingen in het tijdsgewricht,
dat onmiddellijk aan de reformatie voorafging. Maar wel was daarmee, achter de vrome verhalen aan,
de eenhoorn door de Oosterpoort binnen de stad gekomen.
*) De kop van de linker eenhoorn kan in afwijking van de afbeelding in het brevier naar links zijn
gewend, zowel i.v.m. de na te noemen vuurslag, als om redenen van symetrie.
32) J. C. Kerkmeijer en C. Kerkmeijer-de Regt: Catalogus (H) der voorwerpen van hout, onedel metaal
en natuursteen in het Westfries Museum (1934) nr. 486, waarbij er op gewezen wordt, dat de
gevelsteen blijkens de in het museum aanwezige tekeningen B 70 en 71 geplaatst was boven de ingang
van de poort aan de stadszijde.
33) De kop van de linkereenhoorn kan in afwijking met die in het brevier naar buiten zijn gewend
i.v.m. de plaats van het na te noemen Bourgondische kruis.
34) Vgl. Huizinga: Verspreide Geschriften dl 9 sub voce Bourgondië, namen en tekens, en de daar
genoemde plaatsen. Huizinga wees er op "hoe sterk en op hoe velerlei wijze die naam Bourgondië
zich is blijven hechten aan al wat in die korte dynastie van vier hertogen van Bourgondië op
enige wijze zijn oorsprong had". En na een bespreking van het Andrieskruis en de vuurslag merkt
hij op: "Geen wonder dat men tot in de zestiende eeuw overal de vuurslag in initialen en
bouwfragmenten gebruikt ziet". Zo ook in Hoorn.
Andere artikelen op deze website:
Hé, is dat Westfries?
832. Dat ambtenaartje is zo'n hennemelker (napluizer, muggenzifter).Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.
© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring
West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.