Bibliotheek » West-Friesland toen en nu » Deel 14. Van vaarpolder naar rijpolder » pagina 24-27

14.6 De Middelbraak in Obdam

Van dijkdoorbraak naar nieuwbouwwijk

Op oude kaarten van Obdam is aan de oostkant van de Dorpsstraat een hele rij kleine droogmakerijtjes te herkennen. Vanaf het noorden achtereenvolgens de Noorder braak, de Kleine Veert, de Grote Veert, de Middelbraak en de Zuiderbraak. Hiertussen nog twee braakjes die zó klein zijn dat er nooit een naam aan is gegeven. In de Middelbraak wordt de jongste uitbreiding van Obdam gerealiseerd onder de naam Meerweijde.

Gezicht op de nieuwbouw van Obdam vanaf de wipmolen, die ooit het waterschap Weel en Braken bemaalde. (Foto TM)

De braakjes in Obdam danken hun bestaan aan het doorbreken van een oude veendijk die naar schatting ongeveer duizend jaar geleden ten oosten van de huidige Dorpsstraat werd aangelegd. Deze veendijk liep verder door de Kaagpolder en sloot aan op de nu nog bestaande Zomerdijk onder Spanbroek. In West-Friesland zijn op veel plaatsen nog sporen van dergelijke veendijken te vinden. Ze stammen uit de ontginningsperiode van West-Friesland, ergens tussen de jaren 800 en 1100 ná Christus. Blok voor blok werd toen de ontoegankelijke veenwoestenij in cultuur gebracht door het graven van sloten.

Houten duikers

Op 19 januari 1632 kreeg Jacob van Wassenaer toestemming om de zeven braakjes, samen met twee meertjes aan de westkant van het dorp, te bedijken en droog te leggen. De meertjes werden door middel van houten duikers met elkaar verbonden en in de Zuiderbraak bouwde men twee schepradwatermolentjes.
De ondermolen maalde het overtollige water eerst in een tussenkolk en de bovenmolen sloeg het vanuit deze tussenkolk uit op het water van de Obdammer polder. De bovenmolen werd in het begin van de 18de eeuw afgebroken. De ondermolen werd vervijzeld, wat hoger geplaatst en kon zo de bemaling van de poldertjes alleen aan. Deze molen bestaat nog steeds en is een sieraad in het landschap.
In de Middelbraak zelf werd niet gevaren, maar de Obdammer boeren en tuinders gebruikten in het verleden wel de ringsloot rondom dit poldertje intensief als doorgaande vaarroute.

Meerweijde

Na de uitvoering van een ruilverkavelingsproject in Obdam in de jaren zeventig van de vorige eeuw was de Middelbraak nog steeds goed herkenbaar in het landschap. Langzamerhand verdwijnt de Middelbraak thans onder straatklinkers en bouwstenen van de jongste dorpsuitbreiding. Vanaf de Dorpsstraat loopt de Laan van Meerweijde dwars door het hart van de 17de-eeuwse Middelbraak.
Het oude droogmakerijtje grenst tegenwoordig aan een nieuw gegraven waterplas met een oppervlakte van ruim elf hectare. Deze werd in 2006 gerealiseerd door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en dient om eventuele wateroverlast op te vangen.
In het ontwerp van deze plas is veel aandacht gegeven aan de natuurontwikkeling en recreatie waardoor het, ondanks de oprukkende bebouwing en het verkeerslawaai van de naastgelegen doorgaande weg Heerhugowaard-Avenhorn, een mooi plekje is geworden.

Stukkies uit Skroivendevort
2020 (nummer 4)

Weblog Uit en Thuis
6-9-2021: Oogcentrum Noordholland verkozen tot mooiste ...

Westfries Biografisch Woordenboek
Beuker, Klaas
(1924-2000)

Stukkies uit Skroivendevort
2015 (nummer 4)