Archivering » West-Friesland toen en nu » Deel 12. Rond kerk en kroeg » pagina 44-49

Dorpshuis Prins Maurits in Nieuwe Niedorp

Huisvlijt op de Floralia

Het dorpshuis Prins Maurits in Nieuwe Niedorp heeft allure. Het monumentale pand met statige voorgevel aan de Dorpsstraat werd in 1866 gebouwd als gemeentehuis. Dus met een mooi balkon voor belangrijke gasten en voor het afnemen van aubades. Oorspronkelijk stond café Prins Maurits naast het gemeentehuis. Het was een klassiek reizigerscafé met een doorrijstal voor de paarden en sjezen van de vermoeide reiziger.

De Prins Maurits in het voorjaar van 2010. (Foto TM)

De panden kennen beide een roerige geschiedenis, want er werd nogal eens verbouwd. Het meest ingrijpend was de verbouwing na de brand in de Prins Maurits in de nacht van 12 op 13 september 1973, waardoor het café met kolfbaan en toneelzaal verloren ging. Ook het statige gemeentehuis liep aanzienlijke brand- en waterschade op. In 1975 besloot men het geheel grondig te verbouwen tot het huidige dorpshuis met een grote zaal met toneel. Het nieuwe gemeentehuis werd gevestigd aan de Meet, tussen Nieuwe Niedorp en Winkel.

Dameshandwerken

Een belangrijke gebeurtenis in het dorp en de plaatselijke cafés is sinds jaar en dag de Floralia-tentoonstelling. Al sinds 1930 bestaat die traditie. Toen ontsproot uit de middenstandsvereniging de Floraliavereniging die zich tot doel stelde ‘het houden van huisvlijttentoonstellingen in de ruimste zin’. De middenstand was zodoende sterk betrokken bij de organisatie en had allerlei goede voornemens voor de dorpelingen. Volksfeesten, harddraverijen en een vuurwerkdemonstraties waren onderdeel van de plannen.
Het jaarlijkse gebeuren werd beurtelings gehouden in café Prins Maurits en café De Roode Eenhoorn. Bloemen, planten en fruit waren de belangrijkste onderdelen van de tentoonstelling en veel dorpelingen deden hun best de van de organisatie gekochte stekjes op te kweken tot mooie, sterke planten. Maar ook dameshandwerken (brei-, haak-, naai- en borduurwerk), foto's en ander huisvlijt waren er te zien. Er werden zelfs handvaardigheidcursussen in het dorp gegeven om de inzendingen op de Floralia naar een hoger plan te brengen.

Erwten in fles

De eerste tentoonstelling in 1930 was een ‘schitterend geslaagd’ evenement. De organisatie hield er dik 181 gulden aan over. Uit de vele inzendingen werden de beste door een jury uitgekozen en de winnaars kregen prijzen die door de middenstand beschik baar waren gesteld. Dat gaf nog wel eens reden tot gefronste wenkbrauwen want de door de winkeliers geleverde waar was soms van dubieuze kwaliteit. Dat gold met name voor de chocolade en biscuit. Terecht merkte men op dat dit ‘het vertrouwen in de plaatselijk middenstand niet bepaald bevorderde’.
Buiten de tentoonstelling organiseerde het bestuur festiviteiten. Er werd gedanst op een buitendansvloer, de jeugd kon op zondagmiddag meedoen aan een optocht met versierde poppenwagens en kruiwagens en het plaatselijk fanfarekorps Excelsior zorgde voor de muzikale noot. Er waren allerlei stands met bijvoorbeeld een glasblazer of een potten bakker. Verder kon je schieten, sjoelen, vlotbruggen (een biljartspel), grabbelen of het aantal erwten in een fles raden. Dit alles onder het genot van ‘grammofoonmuziek’. Er was altijd een loterij met geldprijzen. In het eerste jaar was dat echter een fiasco want er moest geld bij, 28 gulden en drie cent om precies te zijn. Waarschijnlijk door de toenmalige economische crisis. Uit de jeugdoptocht groeide een bloemencorso voor ouderen. Het begon met versierde fietsen maar de stoet werd in de loop der jaren steeds groter. Ook in het naburige Winkel kende men een bloemencorso in september en de dorpen werden concurrenten van elkaar. Reden voor het organisatiecomité in Nieuwe Niedorp om in 1965 met het corso te stoppen en zich alleen nog te richten op mozaïeken. In de tuinen van het dorp zijn sindsdien de prachtigste werkstukken te zien en honderden mensen komen die kunstwerken bewonderen.

Voor de mozaïeken zijn grote hoeveelheden bloemen nodig en dus rijden vrijwilligers elk jaar voor dag en dauw naar bijvoorbeeld Sint Jansklooster, Lisse en Lemelerveld om daar bij de bloemenkwekers het benodigde materiaal op te halen.

De Roode Eenhoorn aan de Dorpsstraat in de schaduw van de hervormde kerk was tot de zomer van 2010 één van de oudste nog in bedrijf zijnde horecagelegenheden van Nederland. Daarna is het pand verkocht aan de stichting Zorgsaam, die er een ‘woonvorm’ wil realiseren voor lichamelijk gehandicapte jonge mensen. De naam van het café zal gehandhaafd blijven. Op het kerkplein wordt ieder jaar de Pinksterkermis gehouden. (Foto TM)

Westfries Biografisch Woordenboek
Groen, Karin
(1941-2013)

Weblog Binnendijks
10-9-2012: Verscholen schatten!

Bibliografie van
West-Friesland
2000

Weblog Uit en Thuis
1-12-2016: Het Westfries als meest bedreigde dialect van Nederland