Bibliotheek
Bibliotheek » West-Friesland toen en nu » Deel 12. Rond kerk en kroeg » pagina 3
12. Rond kerk en kroeg
Inleiding op deze aflevering
De meeste West-Friese dorpen zijn lintdorpen: de huizen staan langs één lange hoofdstraat
met een enkele zijweg. Alleen het komdorp Opperdoes vormt hierop een uitzondering. Middelpunt van ieder
dorp zijn de beeldbepalende kerken met, meestal daar tegenover, de cafés.
De oudste gebouwen in een dorp zijn doorgaans de hervormde of protestantse kerken. Oorspronkelijk waren
dit rooms-katholieke kerken, maar na de Reformatie kwamen die in handen van de protestanten. In de tweede
helft van de 19de eeuw werden er onder leiding van fanatieke bouwpastoors nieuwe, indrukwekkend grote
rooms-katholieke kerken gebouwd. Deze ‘West-Friese kathedralen’ staan meestal aan de andere kant van
het dorp, zo ver mogelijk bij de hervormde kerk vandaan.
In 1660 schilderde David Teniers de Jonge (1610-1690) een boerenkermis.
De duiventil op het dak van de herberg verwijst naar de dames van lichte zeden die hier aan het werk
waren. (Rijksmuseum, Amsterdam)
De verenigingen hadden hun onderkomen in de cafés. Ook hier gold, net als bij de middenstand:
ieder geloof zijn eigen plek.
Toneel, zang, floralia, biljart- en kaartclubs zorgden voor sociale binding en gemeenschapszin. In
een groot aantal dorpen is nu geen café meer te bekennen. Een dorpshuis heeft vaak de
café-functie overgenomen.
Rond kerken en kroegen, maar ook op andere plaatsen in de West-Friese dorpen, zweven verhalen. Een
twaalftal van die verhalen vormt de inhoud van dit deel van ‘West-Friesland toen en nu’. Het zijn
verhalen over moren en messenmakers, over arrogante Goudse notabelen en succesvolle zaadhandelaren.
De kinderen leerden taal en rekenen onder strenge onderwijzers en met de West-Friese wezen was dat
niet anders.
Natuurlijk zijn er vertellingen over feesten. Een bonte kroeg in Warmenhuizen en carnaval vieren of je
leven ervan afhangt in Zwaag. En over huisvlijttentoonstellingen die uitgroeien tot vermaarde
bloemencorso's. Maar bovenal gaat het over gezellige dorpsgemeenschappen die precies weten wat ze willen.
Of beter gezegd, die puur oigenwois benne.
Andere artikelen op deze website:
Hé, is dat Westfries?
209. De helt (handvat, greep) van m'n graaf (spade, schop met naar onder spits toelopend blad).Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.
© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring
West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.