Archivering » De Speelwagen » 1949 » No. 5 » pagina 150

Nieuwsgierig Aagje

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 4e jaargang, 1949, No. 5, pagina 150.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Auteur: W. Bloemendaal.

Nieuwsgierig Aagje van Enkhuizen. U kent deze uitdrukking allen. In een oud boekje, gedrukt in 1664, wordt haar geschiedenis verteld.

Omstreeks 1600 woonde in Enkhuizen een smid, wiens vrouw Aagje heette. Van haar buurman, die op Antwerpen voer, had ze veel over deze grote stad gehoord en de verhalen prikkelden haar nieuwsgierigheid. Ze moest Antwerpen ook eens zien. Van haar man wist ze toestemming te verkrijgen om met Freerk-buur mee te reizen. De goede echtvriend gaf haar honderd gulden zakgeld mee. Toen ze in Antwerpen aankwamen, moest buurman voor zaken de stad in. Aagje, door overgrote nieuwsgierigheid geprikkeld, kon zijn terugkomst niet afwachten. Zij liet het schip aan de zorgen van de jongen over en begaf zich, met grote ogen rondziende, de straat op. Nu had zij van haar moeder vaak gehoord over een zekere neef Jan, die op Spanje voer en daarom de naam Jan van Spanje kreeg. Weldra kwam ze een vreemdeling tegen, die „goeden dag nichteken!” tot haar zei. „Here mijn tijd!”, riep Aagje uit, „wel dat is ja kasuweel! Is u neef Jan van Spanje, waar moeder zo vaak over vertelde?” En ze ratelde door, al maar door, zodat het niet lang duurde of de vreemdeling wist alles, ook dat ze honderd gulden zakgeld had meegekregen.

De verraste pseudo-neef bracht haar toen in een huis bij zogenaamde vriendinnen en nichtekens en tracteerde zo mild, dat Aagje beschonken werd. Neef en nichtekens haalden haar honderd gulden uit de zak en ontdeden Aagje van gouden sieraden en kledij. Vervolgens staken ze Aagje in een matrozenpak en droegen haar in een mand de straat op, waar ze aan haar lot werd overgelaten. De volgende morgen werd zij gevonden en dadelijk informeerde zij naar neef Jan van Spanje. Niemand kende deze natuurlijk. Eindelijk kwam Freerkbuur, die de gehele nacht naar haar gezocht had, ook opdagen. In haar matrozenpak herkende hij haar niet dadelijk, maar toen ze haar lange vlechten toonde, ging hem een licht op. Freerkbuur nam haar weer mee naar het schip en bracht haar naar Enkhuizen terug. De zo duur betaalde nieuwsgierigheid van Aagje werd algemeen bekend en aan dit avontuur dankt zij haar onsterfelijkheid in het Nederlandse spraakgebruik.

W. Bloemendaal