Bibliotheek » De Speelwagen » 1949 » No. 4 » pagina 105-106

Daan Pool en zijn film „Het Westfriese Boerenleven”

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 4e jaargang, 1949, No. 4, pagina 105-106.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.

Daan Pool, de alom bekende, heeft een goed jaar geleden het toneel vaarwel gezegd. Vijf en twintig jaar en een toegift heeft hij de Westfriezen in de keel gekeken en nu wil hij de ruggen wel eens zien. En we geven u de verzekering dat hij er vele zal aanschouwen, want de door hem vervaardigde film „Het Westfriese Boerenleven”, zal zijn reputatie bestendigen in alle dorpen, waar hij eenmaal zijn kostelijke humor bracht.

Daan heeft goed geboerd op de planken; – wat een wonder! Hij zou het zich gemakkelijker kunnen maken, maar wie zich tot lijfspreuk heeft gekozen: „Alles of niets”, kan onmogelijk tevreden zijn met de hengel in de vaart. Daan ging dus opnieuw de boer op, maar nu als cineast en vanaf zijn eerste vrije uur opereerde hij met lens en vaste hand in de contreien van zijn geliefd Oudesluis en verder.

Al plezierig filmend rijpte het plan om het Westfriese boerenleven in al zijn schakeringen vast te leggen, om de plattelanders te kunnen laten zien hoe belangrijk hun plaats in de samenleving wel is. Onder de rook van zoveel grote steden dreigt de zelfbewustheid van de werkers op de kluiten te verstikken. De plattelandscultuur moet echter pittig genoeg zijn om in een moderne maatschappij zich te behoeden voor vervlakking. Bezinning op het eigene is evenwel noodzakelijk om de gewestelijke levensstijl te handhaven.

Denken, doen en Daan zijn synoniemen en reeds draait zijn rolprent met groot succes. Deze culturele film in zijn geheel bindt u drie uren aan de stoel, – een hele zit –, maar het geboeide oog houdt u helder bij de tijd.

De almanak was het scenario. Daan begon te filmen op Nieuwjaarsmorgen en hij eindigde met een veel heil en zegen op Oudejaarsavond, klokke twaalf. De film van Daan is Daan (zonder Daan) tot en met. Geen overdreven verheerlijking van Westfriesland, maar een fleurige karakteristiek van de landelijke levensgemeenschap in de vier jaargetijden. Ploegen, eggen, zaaien, wieden, maaien, melken, hooien, bedrijvigheid en zoete rust, – arbeid en ontspanning. Wanneer we nu met gesloten ogen ons de film weer trachten voor te stellen, dan kost het moeite om alles te herinneren, er was zoveel te zien –, maar duidelijk blijven de bizonder geslaagde momenten, waarvan de natuuropnamen wel de kroon spannen. Met een scherp oog voor de schoonheid van het alledaagse, werd de lens ook gericht op het kleine en veronachtzaamde rondom de boerderij, op de klompen voor de deur, de kruiwagen op de mestvaalt, de wilgen bij het damhek en moeder eend in het slootje. Maar evenzeer aantrekkelijk, dikwijls bekoorlijk, zijn de opnamen van de bezige mens op de akker. Feestelijk daarentegen als er kermis wordt gevierd in Schagen. Hoewel deze film een beeld geeft van het heden, kunnen de folkloristen evenzeer hun hart op halen, want in spel en vermaak handhaven zich oude vormen, welke mede de eigen geaardheid bepalen van het Westfriese boerenleven. Laten we dubbel dankbaar zijn, dat dit alles werd vastgelegd. De film zal hierdoor mettertijd een historisch document worden en wij geloven, dat Daan zich welbewust ook in deze een taak voor ogen heeft gesteld. Wij zien de kinderen hoepelen, tollen, hinkelen en in uitgeholde bieten hun Sintermaarten lichtjes ronddragen; we zien de jeugd van achttien Pinksterrijden en de kolvers hun ballen slaan. Maar ook wordt ons in vele handelingen vertoond hoe mevrouw Blokker van Hauwert de kap zet. Onze Westfriese tonelisten en zangers tonen wat zij aandurven en mevrouw Visser-Roosendaal raakt niet van haar stuk als Daan haar neemt.

Eerlijk, — we kunnen zelfs met een kalender in de hand geen volledige indruk geven van deze interessante film, maar dat is helemaal niet nodig, want u moet zelf op uw zeven gemakken van Daans schepping gaan genieten —.

Weblog Uit en Thuis
13-6-2017: Eerste Toonbeeld Westfries vraagt om een vervolg

Weblog Uit en Thuis
10-5-2015: Saet & Cruyt, van museum naar experience ...

Ach Lieve Tijd
1: Westfriezen en hun rijke verleden

West-Friesland
toen en nu
11.7 Kromme Leek bij Zwaagdijk