Bibliotheek » De Speelwagen » 1948 » No. 12 » pagina 354-355

Het nieuwe jaar tegemoet

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 3e jaargang, 1948, No. 12, pagina 354-355.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.

Met het verschijnen van dit Decembernummer wordt de derde jaar-rit van onze Speelwagen ten einde gebracht.
In regelmatig tempo heeft ons papieren voertuig zijn vele passagiers vrolijk en veilig gevoerd, kriskras, door ons mooie gewest.
Uw voerlieden, waarde reisgenoten, zijn u dankbaar voor uw prettig en trouw gezelschap. U steunt aldus een streven, dat ons allen ten nauwste aan 't hart gaat: de strijd voor 't behouden en verlevendigen van het gewestelijk-eigene, zoals dat zich heeft gevormd in de loop van vele eeuwen.

Op een grond, aan het water ontworsteld, verwierf ons voorgeslacht in voortdurende harde strijd zich zijn eigen karakter. Dat sprak in al wat het dacht en deed, in al wat het opbouwde en totstandbracht: het moeizaam in cultuur gebracht land, de droogmakerijen, de water- en landwegen, de huizen waarin men woonde, de gebouwen waarin men vergaderde, de kerken waarin men zijn godsdienst beleed, de taal die men sprak, het kleed dat men droeg en de gehele levenswijze met zo vele zinrijke gebruiken, feesten en spelen.

Dit streven is geen uiting van een dwaas chauvinisme, separatisme of exclusivisme. Dergelijke ongezonde uitwassen zijn ons even vreemd als de woorden zelf.
Herhaaldelijk werd er hier reeds op gewezen, dat een normaal en gezond gewestelijk leven juist een versterking betekent van onze nationale volkskracht. Men kan zichzelf als persoonlijkheid slechts handhaven indien men zijn karakter gaaf bewaart en ontwikkelt. Het is daarom een Nederlands belang van de eerste orde, dat de samenstellende delen, de gewesten, hun eigen stijl en karakter, hun eigen aard weten te handhaven. Deze waarden zijn geworden en hebben zich gevormd in de eeuwen, die achter ons liggen en zij blijven zich vormen en zij blijven groeien in deze en komende tijden.

Omdat wij mee willen werken aan een normale groei en een gezonde vorming, bezinnen we ons graag op de historie, die spreekt uit oude geschriften, uit eigenaardige zeden en gewoonten, uit de gewestelijke taal in zijn bonte verscheidenheid; die voortleeft in het - vaak jammerlijk geschonden - aangezicht van onze steden en dorpen en die ons aanwaait vanuit het wijde landschap tussen duinen en dijkem „het land van wind en water”, waarin de molens eenmaal tolken waren van de rusteloze en taaie energie van een stugge bevolking.

Anderzijds echter, beseffen we, staan we met beide benen in de tegenwoordige tijd. Immers juist wie een gedegen kennis heeft van het verleden, krijgt een helder zicht op het heden en een goede kijk in de toekomst. Hij aanvaardt niet klakkeloos alles wat de moderne tijd hem opdringt, hij zet zich schrap tegen vervlakking, zowel op stoffelijk als geestelijk gebied. Hij wil zichzelf zijn en blijven. Hij wil niet zichzelf verliezen in louter materialisme. De mens leeft niet van brood alleen. Hij wil het kostelijke en kostbare, dat hem uit de historie werd overgeleverd bewaren en leven in een omgeving, die oog en hart bevredigt. Naast het nuttige is ook het schone van natuur en landschap, van cultuur en kunst hem een levensbehoefte.

Zo'n mens is een gelukkig mens en de Speelwagen is trots vele zulke gelukkige en blije mensen te mogen vervoeren! Uw voerluiden zullen met genoegen naar u luisteren. Er ligt nog een uitgebreid werkterrein ter verkenning vóór ons.
En wij rijden daarom vol verwachting het nieuwe jaar tegemoet.

December

December met z'n stille dagen,
Waarop al vroeg de avond valt:
Rij wat kalmer, trouwe wagen,
Voerman, houd nu even halt!
Eer een nieuw jaar gaat beginnen
Nog aan 't oude jaar een groet.
Tot een eerlijk zelf-bezinnen
Zijn deze stille dagen goed.
Zie: nog is de aarde duister,
Ver en hoog klinkt hoorngeschal
En plots, in flonkerende luister
Straalt de Ster boven de Stal!