Bibliotheek » De Speelwagen » 1948 » No. 4 » pagina 111

„Zelfkante pantoffels”

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 3e jaargang, 1948, No. 4, pagina 111.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Auteur: Mevr. D. Schenk-Wubbenhorst.

Heeft u wel eens van „zelfkante pantoffels” gehoord? Er zullen wel weinigen zijn. Dit was een handarbeid, die slechts door enkelen werd uitgeoefend en daarom minder bekend is.

De naam „zelfkante pantoffels” is te danken aan het feit, dat ze inderdaad van de zelfkanten van allerlei soorten stoffen werden gemaakt. Zo was er een bonte mengeling van kleuren b.v. zelfkanten van biljartlaken, zwart en blauw marinelaken, grijs duffel, bruin pilo, maar ook van rood en wit baai, en de rose en grijze zelfkanten van wit flanel, die men ook nu nog aantreft. Mijn grootmoeder was een van deze handwerkarbeidsters en ik zie nog hoe zij ze maakte.

Dat ging n.l. zo: In het kleine opkamertje lagen stapels mooi-gekleurde zelfkanten op de grond en op de planken aan de wand stonden houten leesten in allerlei maten. Aan de muur hingen korte en lange rijgpennen, niet van die kleine, fijne rijgpennetjes, waarmee wij een elastiekje doorhalen, neen, brede lange rijgpennen, wel één cm dik en tien cm lang, waarin een groot oog waardoor de zelfkant gehaald werd. Dan werden in de vorm van het voorgedeelte der leest kartonnen modellen geknipt en over de leest, welke tussen de knieën vastgehouden werd, gelegd. Hierover vlocht men een matje op en neer, steeds andere kleuren nemend, totdat de hele leest vol gevlochten was.

Alle zelfkanten werden precies naast elkaar gelegd en stevig naar onder toe getrokken, waarover een zool van dik karton of ander stevig materiaal werd aangebracht. Hoe de aanhechting gebeurde, weet ik niet meer, misschien zijn er onder de lezers, die er iets van weten. Men trok daarna de leest er uit, een strikje er boven op en de pantoffels werden aan knijpers aan het koperen roetje van het ondergordijntje gehangen. Mijn grootmoeder is bijna negentig jaar geworden en heeft dit werk vanaf haar prilste jeugd verricht.

Iedere Sinterklaas kregen wij een paar zelfkante pantoffels cadeau. Later toen de moderne pantoffels kwamen, de geborduurde en fluwelen eerst, daarna de leren, is dit werk in het vergeetboek geraakt. Maar een aardige bezigheid was het zeker. Jammer dat door verhuizingen de materialen verloren zijn gegaan.

Mevr. D. Schenk-Wubbenhorst