Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 13: Westfriezen en hun dagelijks leven » pagina 313

Twintig eeuwen West-Friesland, de Westfriezen en hun dagelijks leven

Graven hele dag open

In de achttiende eeuw stelden de meer gegoeden de begrafenis in handen van lijkbezorgers en aansprekers; bij de gewone man werd het als vrienden- en burenplicht beschouwd. Wanneer er iemand was gestorven, werden in het sterfhuis de spiegels omgekeerd en de klok stilgezet. Ook bestond de gewoonte aan de binnenkant witte lakens voor de ramen op te hangen.
In Hoorn gebeurde het in de zestiende eeuw wel dat men de graven in de kerk een hele zondag open liet liggen om de mensen aan de dood te herinneren. Die gewoonte werd een halt toegeroepen. Op verzoek van de deken kondigde de stad de verordening af dat men tijdens de zondagmis ‘binnen die parochiekercke’ geen lijken boven de aarde mocht laten staan. Veel Westfriese boerderijen hadden destijds ook een pronkdeur Oorspronkelijk werd deze deur alleen bij huwelijken en begrafenissen gebruikt. Het bekende rijmpje luidt dan ook: ‘de dooie en de bruid gane de voordeur in en uit’. Lange tijd, tot zeker halverwege de twintigste eeuw, is het in De Streek bij katholieken gewoonte geweest een zwart houten kruis voor het sterfhuis te zetten. Protestanten hingen een zwart lint rond de voordeur; afhankelijk van de leeftijd der overledene werd de lengte ervan bepaald.

AFBEELDING(EN) NOG NIET BESCHIKBAAR = Linksboven: De begrafenisstoet van dominee F.C. van Dorp (1860-1928) van de gereformeerde kerk van Andijk trok langs de Omringdijk naar de Oosterbegraafplaats. Hij was maar liefst 26 jaar dominee in het Westfriese dorp. De gereformeerde gemeente schonk de grafsteen. (AWG)

Rechtsboven: Cornelis Bimmerman was omstreeks 1940 timmerman van beroep in De Streek: Lutjebroek, Grootebroek en Bovenkarspel. Tot zijn werkzaamheden hoorde het plaatsen van een zwart houten kruis voor de deur van een sterfhuis. Een katholiek gebruik uit De Streek. Protestanten hingen een zwart lint aan de voordeur. (AWG)

Onder: In de levenstrap worden de verschillende fasen van het leven tot uiting gebracht. Altijd begint de kunstenaar links met het nieuwe leven en eindigt hij rechts met de dood. Dit is een levenstrap van de Hoornse boekhouder en papierkunstenaar Adriaan Doesjan uit ca. 1800. Deze driedimensionale knipkunst achter glas wordt een bavelaartje genoemd. (WFM)

Bouwhistorische Commissie
Project 2019-7, Boerderij, Buurtje 26, Andijk

Westfries Biografisch Woordenboek
Nieuwenhuis, Theodorus Wilhelmus
(1866-1951)

Westfries Biografisch Woordenboek
Spruit, Ruud
(1942-2019)

Westfries Biografisch Woordenboek
Wigmans, Johannes Reinirus
(1896-1969)