Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 10: Westfriezen en hun oorlogen en opstanden » pagina 228
De oorzaken daarvan waren inklinking van de grond en overstromingen. Vooral in de jaren 1170-1250
hadden stormvloeden grote gevolgen: het Almere veranderde in de Zuiderzee en West- en Oost-Friesland
werden van elkaar gescheiden. Het landverlies en de watersnoodrampen beperkten de mogelijkheden voor
de veeteelt. Veel boeren vervielen tot armoede en waren sneller geneigd tot opstand en plundertochten
in het aangrenzende Kennemerland. Tegelijkertijd streefden de Hollandse graven naar uitbreiding van
hun macht. Het gevolg was een oorlog met tussenpozen die anderhalve eeuw voortduurde.
De strijd speelde zich meestal af aan de noordgrens van Kennemerland, waar de Rekere de grens vormde
tussen Holland en West-Friesland. In de winter van 1132-1133 zette graaf Dirk VI de aanval in
als vergeldingsactie tegen de ‘ongehoorzame en ontrouwe’ Westfriezen. Door de strenge vorst
was de grond hard geworden, zodat de graaf gebruik kon maken van zijn ruiterij. Enkele dorpen werden
platgebrand.
De Westfriezen zwoeren wraak en zij gingen een verbond aan met de broer van de graaf, Floris de
Zwarte die probeerde de macht te grijpen. Zij plunderden Alkmaar en verwoestten diverse kastelen in
Kennemerland.
Afbeelding van Ridder Magnus, een legendarische figuur in de geschiedenis
van Schagen en omgeving. Mogelijk heeft hij meegevochten in de Vierde Kruistocht naar Damiate (1219).
Schagen noemt zich met enige voorliefde Magnusveste.
(HVS)
Ook in 1155 en 1166 deden de Westfriezen aanvallen in Kennemerland; de laatste aanval was een wraakoefening
op een Hollandse plundertocht in de richting van Schagen. Ditmaal trokken de Westfriezen niet via de
Rekere maar via de reeks eilandjes boven de ‘Oeterleec’ naar Alkmaar. Tachtig Alkmaarders
vonden de dood, de stad werd in brand gestoken. Graaf Floris III wachtte tot de winter van 1168
om terug te slaan. Hij trok met zijn riddermacht op in de richting van Schagen.
Enkele ridders gingen ongeduldig ver voor de hoofdmacht uit naar Schagen, staken daar wat huizen in
brand, doodden enkele inwoners en stalen het vee. Uitgelaten keerden zij terug naar het leger van de
graaf... en liepen regelrecht in een hinderlaag van de Westfriezen. Slechts een enkele ridder wist
het vege lijf te redden, de overigen sneuvelden en werden in de abdij te Egmond begraven. Een jaar
later zetten de Westfriezen een aanval in via de Rekere, maar graaf Floris was hierop voorbereid. Hij
liet zelfs Vlaamse huurlingen komen met kruisbogen, een nieuw wapen met een groter bereik. Zij werden
per boot vanaf kasteel te Boekel bij Alkmaar aangevoerd om de aanval af te slaan. De Westfriezen werden
op de vlucht gejaagd en trokken zich terug in de belangrijkste verzetshaarden Winkel en Niedorp. De
zwaar bewapende ruiters durfden echter de achtervolging in deze drassige gebieden niet aan.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.