Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 5: Westfriezen en hun ziel en zaligheid » pagina 111
Over de pastoor van Obdam verhaalt een kroniek uit 1559: ‘Hij was een dronkaard die iedere
dag in de herberg zat. Eens schold hij een man uit Spanbroek uit en werd toen in zijn wang gestoken.
De mensen van Obdam zeiden toen: “Onze pastoor studeert in de wijnkan”.’
Zoals vaker gebeurde, waren ook in de hervormde kerk van Broek op Langedijk
een paar banken gereserveerd voor het gemeentebestuur. Wie niet kwam opdagen, diende een aantal stuivers
te betalen aan het armenfonds. Deze tekening werd gemaakt omstreeks 1750, toen een grote brand een deel
van Broek in de as legde.
(RAA)
West-Friesland viel onder het bisdom Utrecht. In 1300 benoemde de bisschop voor deze regio een
proost, een functie die tot 1572 zou blijven bestaan. Aanvankelijk zetelde deze in Medemblik, later
in Hoorn. Hij diende recht te spreken in kerkelijke zaken en zo de pastoors te ondersteunen.
Uiteindelijk was het de bedoeling dat hij zich tot bisschop zou ontwikkelen. De werkelijkheid was
echter anders. Veel proosten hadden slechts oog voor de inkomsten uit hun functie. Zoals vaker bij de
hogere geestelijkheid gebeurde, lieten zij het werk over aan slecht opgeleide en even slecht betaalde
dekens. Dit tot grote ergernis van de bevolking. Vooral Vrederijck Jansz (1465-1481), Dirk Gijsbrechts
(1506-1513) en Pieter Ruyg (1526-1536) stonden slecht bekend om hun willekeur.
De trieste overblijfselen van de monumentale kerk op de Markt van Schagen.
Na de fatale brand van augustus 1895 werd door J.A.G. van der Steur een nieuwe kerk gebouwd, met een toren
aan de andere kant, in het hart van de Markt. Van der Steur bouwde in 1913 ook het Vredespaleis in Den Haag.
(F. Timmer, Schagen
In verschillende golven is de protestantse Hervorming West-Friesland binnengekomen. Al in de dagen van
Luther vond men hier rond 1520 de Sacramentariërs. Aanhangers zaten in Niedorp en in het hele
kustgebied tussen Schagen en Medemblik. In Opperdoes verkondigde Petrus Eedijs dat ‘missen, vespers
en sacramenten geen enkel nut tot zaligheid bezitten’. Volgens de pastoor van Twisk had Petrus
geen macht om mensen in de hemel te brengen: ‘God ist alleen’. Vooral de beweging van de
wederdopers vond hier rond 1530 veel gehoor.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.