Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 3: Westfriezen en hun strijd tegen het water » pagina 67
Kaart van de Wogmeer, een van Westfrieslands droogmakerijen. Een mooie
polder, waarbinnen slechts 17 van de 54 grondeigenaren woonachtig waren. 35 percelen waren bezit van
de erfgenaam van Jacob van Duvenvoorde, heer van Obdam en Hensbroek, die in 1607 de droogmakerij had
bekostigd. (AWG)
Die vertelde dat er vroeger aan beide zijden van de Huigendijk zoveel land lag dat vanaf de dijk
geen water te zien was. Nu stond het water tot aan de dijk. Ook elders was de toestand zorgelijk. Jan
Aerntz en Jelle Jacobsz hadden bij het Schermereiland aan drie inlaagdijken gewerkt. Landerijen van
twee boogschoten breed waren daardoor verloren gegaan. Getuigen uit Drechterland verklaarden dat voor
de Walingsdijk tussen Avenhorn en Ursem voor ‘een ton goud aan land’ verdwenen was.
De vele getuigenissen die werden verzameld, resulteerden in een serie krachtige maatregelen. Beruchte
zeegaten bij Edam en Krommenie werden op keizerlijk bevel afgesloten en een speciale organisatie werd
belast met het beheer van de boezem, de noodzakelijke vergaarbak van water voordat het naar zee wordt
afgevoerd. Het jaar 1544 wordt om die reden beschouwd als het geboortejaar van het hoogheemraadschap
van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland, zoals de volledige naam toen luidde.
De drie strijkmolens van de Schagerkogge bij Kolhorn. Rechts de Molenkolksluis
in aanbouw. De sluis vormt de scheiding tussen Schermerboezem en Amstelmeerboezem. De foto toont het begin
van de afbraak in 1939. (A.C. Bakker, Schagen)
Voor het beheer en onderhoud van de Hondsbossche Zeewering werd elf jaar later een tweede centrale
organisatie opgericht: het hoogheemraadschap van de Hondsbossche en Duinen tot Petten. Beide
hoogheemraadschappen vergaderden jarenlang in Alkmaar.
Dankzij de verbeterde techniek bleek het mogelijk verloren gegane gronden op het water te heroveren. Nadat in 1456 de Burghornerpolder bij Schagen als eerste opgeslibde kwelder was bedijkt en in cultuur gebracht, volgde in 1532 in Alkmaar de eerste ‘droogmakerij’.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.