Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 1: Westfriezen en hun rijke verleden » pagina 29

Twintig eeuwen West-Friesland, de Westfriezen en hun rijke verleden

Daarmee was de Broeker veiling de eerste veiling in Nederland, zelfs in Europa.
In 1899 ontstond een veiling in Winkel. Het fruitteeltgebied rond Winkel leverde appels, peren, aardbeien, bessen en ‘Winkeler pruimen’ op. Het grootste fruitteeltgebied bleef de Bangert, tussen Zwaag en Blokker. Al voor 1500 was daar sprake van fruitteelt. Ook in Schellinkhout en Wijdenes groeide fruit. ‘Schellinkhouters’, een appelras, waren voor vele Westfriezen een begrip.

Door de toenemende vraag naar groente- en bloemenzaad aan het eind van de 18e eeuw, gingen tuinders zich toeleggen op de vermeerdering van zaaizaden. In 1845 werd te Andijk de eerste firma van zaadteelt en zaadhandel van Nederland opgericht, de firma P. Rood. In 1868 werd door Jacob en Pieter Sluis de firma Gebroeders Sluis opgericht (nu Royal Sluis). Tien jaar later verhuisde dit bedrijf van Andijk naar Enkhuizen. Foto van rond 1930. (AWG)

Tussen 1887 en 1900 zijn in West-Friesland acht veilingen opgericht. Na 1900 kwamen er in twintig jaar nog eens twaalf bij. De verkoop bij afslag bood de tuinders grotere financiële zekerheid. Handelaren werkten aanvankelijk het veilingwezen tegen, maar zagen later toch de voordelen.
De wereldwijde crisis die de wereld vanaf 1929 in zijn greep had, trof ook West-Friesland. De boerenleenbanken konden niet al het leed keren. Met krediet verstrekt op lange termijn en met hard werken hielden de meeste tuinders net het hoofd boven water. Voor de tuinders die moesten afhaken waren werkverschaffingsprojecten een sobere financiële oplossing.

Rond 1910 verschenen de eerste druivenkassen in West-Friesland. Zolang de druivenranken nog niet waren volgroeid, werden er ook tomaten in geteeld, die overigens aanvankelijk als volstrekt oneetbaar werden beschouwd. (AWG)

In dat kader werd de Zwaagdijk afgegraven en kreeg Medemblik zijn stadspark. In dezelfde tijd kwam Friesland een stuk dichterbij: in 1932 werd de Afsluitdijk voltooid. De Zuiderzee werd IJsselmeer met alle gevolgen van dien voor de vissers.

Een ander aanzien

In 1940 brak voor Nederland de Tweede Wereldoorlog uit. Het ondergronds verzet kwam op gang: onderduikers kregen een veilige plek, knokploegen pleegden overvallen. Tientallen verzetsstrijders werden in de loop van de oorlog gefusilleerd. Vaak was het eentonig geronk van geallieerde bommenwerpers te horen. Hoog in de lucht en vliegend in formatie om Duitse steden te bombarderen. Zo'n vijftig vliegtuigen zijn in de oorlogsjaren boven West-Friesland neergehaald.
De Zomerdijk tussen Spanbroek en Wognum beleefde in september 1944 de eerste wapendropping. Een maand later vond een dramatische gebeurtenis plaats. Een confrontatie tussen het verzet en de Duitse bezetters leidde tot ‘de Slag bij Rustenburg’, waarbij uiteindelijk negen personen omkwamen.
De winter van 1944-1945 bracht een trieste stroom van hongerige mensen naar het Westfriese platteland op gang.

In de jaren twintig werden er jaarlijks tentoonstellingen georganiseerd van ‘getrokken’ tulpen in hotel-restaurant Oranjezaal in Enkhuizen. Dit soort tentoonstellingen werden ook elders gehouden. De organisatoren van tentoonstellingen in Bovenkarspel en Grootebroek besloten in 1935 gezamenlijk een tentoonstelling voor te bereiden, onder de naam ‘Westfriese Flora’. (HAS)

West-Friesland
toen en nu
3.2 Dierenwinkel in melkfabriek Benningbroek

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1982)
De Breebaarts en de Waard- en Groetpolder

Weblog Uit en Thuis
15-1-2019: Een nieuw jaar en een nieuw beleidsplan

Westfries Biografisch Woordenboek
IJff, Jaap
(1929-2019)